Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

хмызняк, і хмыз, , м.

Кусты, зараснік.

  • Каля рэчкі быў густы х.

|| прым. хмызняковы, .

хмыкаць, ; незак. (разм.).

Вымаўляць «хм» або «гм», выказваючы здзіўленне, іронію, сумненне, злосць.

  • Чаго ты хмыкаеш?

|| аднакр. хмыкнуць, .

|| наз. хмыканне, .

хмыліцца, ; незак.

  1. Злосна ўхмыляцца.

  2. Прыціскаць вушы да галавы (пра каня).

    • Конь хмыліцца, можа ўбрыкнуць.

|| зак. ухмыліцца, .

хмялець, ; незак.

Станавіцца п’яным, п’янець.

|| зак. захмялець, .

хна, , ж.

Расліна, з якой атрымліваюць жоўта-чырвоную фарбу, а таксама сама гэта фарба.

  • Х. ўжываецца для фарбавання валасоў.

хны:

  • хоць бы хны, у знач. вык. (разм.) — ніколькі не хвалюе, не турбуе каго-н.

    • Яго папярэджваюць, а ён злуч. уступальны. бы хны.

хныкаць, ; незак. (разм.).

  1. Жаласна плакаць, утвараючы ныючыя гукі.

  2. перан. Скардзіцца, наракаць на што-н.

|| наз. хныканне, .

хобат, , м.

  1. У слана: нос у выглядзе доўгага трубападобнага адростка.

  2. Падоўжаны нос у тапіраў, хахуль, кратоў (спец.).

  3. Выцягнуты прыдатак у пярэдняй частцы цела некаторых беспазваночных і насякомых, якая служыць для хапання здабычы і абароны (спец.).

  4. Частка механізмаў, машын, якая па форме нагадвае хобат жывёлы (спец.).

  5. Задняя падоўжаная частка лафета артылерыйскай гарматы або задняя частка станка кулямёта (спец.).

|| прым. хобатны, .

хобі, нескл., н.

Захапленне чым-н., любімы занятак у вольны час.

  • Яго х. — збіранне марак.

хованка, , ж.

  1. Месца, дзе можна знайсці прытулак, схавацца ад каго-, чаго-н.

  2. Скрытае, патайное месца для захоўвання чаго-н.

  3. мн. Дзіцячая гульня, у якой адзін шукае астатніх удзельнікаў гульні, якія схаваліся.