Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

унія, , ж. (кніжн.).

Аб’яднанне, саюз.

  • Дзяржаўная у.
  • Царкоўная у.

|| прым. уніяцкі, .

  • Уніяцкая царква.

уночы і уначы, прысл.

Ноччу.

  • Прыехаць у.

унты, , м.; , ж..

Высокія футравыя боты, якія носяць на поўначы.

унтэр-афіцэр, , м.

Званне малодшага каманднага саставу ў царскай і некаторых замежных арміях, а таксама асоба, якая мае гэта званне.

|| прым. унтэр-афіцэрскі, .

унук, , м.

  1. Сын сына або дачкі.

  2. мн. Дзеці сына або дачкі.

    • У мяне ўжо ёсць унукі.
    • Садзяць маладыя дрэўцы ўнукі Мічурына (перан.).

|| памянш. унучак, .

унурыцца, ; зак.

  1. Утуліцца ў што-н. або, паваліўшыся з разгону наперад, уткнуцца тварам у зямлю, снег і пад.

    • У. ў падушку.
    • З разгону ў. тварам у пясок.
  2. Захапіўшыся, паглыбіцца ў што-н.

    • У. ў чытанне.
  3. Апусціць галаву, панурыцца.

    • У. і маўчаць.

|| незак. унурвацца, .

унурыць, ; зак.

  1. у што. Увабраць у што-н. (галаву).

    • У. галаву ў каўнер.
  2. Панура схіліць (галаву).

    • Унурыў галаву і маўчаў.
  3. у што. Утаропіць у што-н. (вочы, погляд).

    • У. вочы ў стол.

|| незак. унурваць, .

унутр, прысл. і прыназ.

У сярэдзіну, у межы чаго-н.

  • Прыняць лякарства ў.
  • Зайсці ў. дома.

унутрана, прысл.

Пра сябе, у душы.

  • Я ў. з ім не згодзен.

унутранасць, , ж.

Тое, што знаходзіцца ўнутры чаго-н.

  • У. дома.