Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

рэспектабельны, (кніжн.).

Паважаны, шаноўны, самавіты.

  • Рэспектабельная фірма.

|| наз. рэспектабельнасць, .

рэспіратар, , м. (спец.).

Прылада для аховы органаў дыхання (а таксама вачэй, вушэй) ад пылу, шкодных газаў.

  • Пылаахоўны р.

|| прым. рэспіратарны, .

рэспіраторны, , (спец.).

Які мае адносіны да дыхальных шляхоў, да дыхання.

  • Вострае рэспіраторнае захворванне (інфекцыйнае захворванне дыхальных шляхоў).

рэспубліка, , ж.

  1. Форма дзяржаўнага кіравання, пры якой усе вышэйшыя органы ўлады выбіраюцца або фарміруюцца агульнанацыянальнымі прадстаўнічымі ўстановамі.

    • Прэзідэнцкая р. (калі на чале дзяржавы стаіць выбраны шляхам прамых або ўскосных выбараў прэзідэнт, які з’яўляецца і кіраўніком урада).
    • Парламентарная р. (калі ў дзяржаве вяршэнствуе парламент).
  2. Дзяржава з выбранымі на пэўны тэрмін органамі ўлады.

|| прым. рэспубліканскі, .

  • Рэспубліканская канферэнцыя.

рэспубліканец, , м.

  1. Прыхільнік рэспубліканскага ладу.

  2. Член рэспубліканскай партыі.

|| ж. рэспубліканка, .

рэстаран, , м.

Адчыненая да ночы, добра абсталяваная сталовая з падачай дарагіх заказных страў і напіткаў, звычайна з музыкай, танцамі.

  • Першакласны р.
  • Заказаць столік у рэстаране.

|| прым. рэстаранны, .

  • Рэстаранныя цэны.

рэстаўратар, , м.

  1. Спецыяліст па рэстаўрацыі прадметаў мастацтва, старых помнікаў.

    • Мастак-р.
    • Архітэктар-р.
  2. Прыхільнік рэстаўрацыі (у 2 знач.).

|| прым. рэстаўратарскі, .

рэстаўрацыя, , ж.

  1. Аднаўленне і ўмацаванне старых ці пашкоджаных помнікаў мастацтва, гісторыі і культуры.

  2. Аднаўленне ранейшага палітычнага ладу (кніжн.).

|| прым. рэстаўрацыйны, і рэстаўратарскі, .

  • Рэстаўрацыйная майстэрня.

рэстаўрыраваць, ; зак. і незак.

Падвергнуць (-вяргаць) рэстаўрацыі.

|| зак. адрэстаўрыраваць, .

|| наз. рэстаўрацыя, .

рэсурс, , м.

  1. мн. Запасы, крыніцы чаго-н.

    • Харчовыя рэсурсы.
    • Прыродныя рэсурсы.
    • Працоўныя рэсурсы (частка насельніцтва краіны, здольная да працы).
  2. Сродак, да якога звяртаюцца ў неабходным выпадку (кніжн.).

    • Выкарыстаць апошні р.
  3. Тэхнічныя магчымасці чаго-н. (спец.).

    • Р. самалёта.

|| прым. рэсурсны, .