Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ПрадмоваСкарачэнні

соста́в

1. склад, род. скла́ду м., саста́ў, -та́ву м.;

кома́ндный соста́в кама́ндны скла́д (саста́ў);

соста́в прези́диума склад (саста́ў) прэзі́дыума;

ли́чный соста́в асабо́вы склад;

2. (хим. соединение) склад, род. скла́ду м., саста́ў, -та́ву м.;

3. (железнодорожный) саста́ў, -та́ву м.;

тяжелове́сный соста́в цяжкава́гавы саста́ў;

соста́в преступле́ния склад злачы́нства;

в соста́ве у скла́дзе;

состави́тель (автор) склада́льнік, -ка м., уклада́льнік, -ка м.; (поездов) саставі́цель, -ля м.;

состави́тельница склада́льніца, -цы ж., уклада́льніца, -цы ж.

соста́вить сов.

1. (вместо или сверху вниз) саста́віць, мног. пасаста́ўляць, скла́сці, мног. пасклада́ць, паскла́дваць; (сборник, словарь и т. п. — ещё) укла́сці; (из предметов, химических элементов) саста́віць, мног. пасастаўля́ць;

соста́вить сту́лья в у́гол саста́віць крэ́слы ў куто́к;

соста́вить цветы́ с подоко́нника на́ пол саста́віць кве́ткі (вазо́ны) на падло́гу;

соста́вить предложе́ние скла́сці сказ;

соста́вить слова́рь скла́сці (укла́сці) сло́ўнік;

соста́вить протоко́л скла́сці пратако́л;

соста́вить акт скла́сці акт;

2. (организовать) скла́сці, мног. пасклада́ць, паскла́дваць, арганізава́ць;

соста́вить хор скла́сці (арганізава́ць) хор;

3. (скопить) сабра́ць, мног. пазбіра́ць, скла́сці;

соста́вить библиоте́ку сабра́ць бібліятэ́ку;

4. (образовать какое-л. количество) скла́сці;

расхо́ды соста́вят не бо́льше миллио́на рубле́й выда́ткі складу́ць не больш чым (як) мільён (не больш за мільён) рублёў;

5. (создать путём наблюдений или логических заключений) скла́сці;

соста́вить мне́ние скла́сці ду́мку;

6. (явиться, представить) скла́сці; з’яві́цца (чым); (быть) быць (чым);

э́то не соста́вит затрудне́ния сде́лать гэ́та не ця́жка зрабі́ць;

7. (приобрести) здабы́ць; (достичь) дасягну́ць;

соста́вить себе́ и́мя здабы́ць сабе́ імя́;

соста́вить чьё-л. сча́стье зрабі́ць каго́е́будзь шчаслі́вым;

соста́вить вы́годную (хоро́шую) па́ртию уст. вы́гадна ажані́цца (вы́йсці за́муж).

соста́виться сов.

1. скла́сціся;

соста́вилась фра́за скла́лася фра́за;

2. (организоваться) скла́сціся, арганізава́цца;

3. (скопиться) сабра́цца; скла́сціся;

соста́вилась больша́я библиоте́ка сабра́лася вялі́кая бібліятэ́ка;

4. (получиться в итоге) скла́сціся, сабра́цца;

соста́вилась ты́сяча рубле́й скла́лася (сабра́лася) ты́сяча рублёў;

5. (сложиться, возникнуть) скла́сціся;

соста́вилось мне́ние скла́лася ду́мка.

составле́ние ср.

1. састаўле́нне, -ння ср., склада́нне, -ння ср., скла́дванне, -ння ср.; уклада́нне, -ння ср.; састаўле́нне, -ння ср.;

2. склада́нне, -ння ср., скла́дванне, -ння ср., арганіза́цыя, -цыі ж.; см. соста́вить 1, 2.

соста́вленный

1. саста́ўлены, мног. пасастаўля́ны, скла́дзены, мног. пасклада́ны, паскла́дваны; укла́дзены; саста́ўлены, мног. пасастаўля́ны;

2. скла́дзены, мног. пасклада́ны, паскла́дваны, арганізава́ны;

3. сабра́ны, мног. пазбіра́ны; скла́дзены; см. соста́вить 1—3.

составля́ть несов.

1. (вместо или сверху вниз) састаўля́ць, склада́ць, скла́дваць; (сборник, словарь и т. п. — ещё) уклада́ць; (из предметов, химических элементов) састаўля́ць;

2. (делать) рабі́ць; (организовать) склада́ць, арганізо́ўваць;

3. (скапливать) збіра́ць; склада́ць, скла́дваць;

4. (образовывать какое-л. количество) склада́ць, скла́дваць;

5. (создавать путём наблюдений или логических заключений) склада́ць, скла́дваць;

6. (являться, представлять) з’яўля́цца (чым); (быть) быць (чым);

7. (приобретать) здабыва́ць; (достигать) дасяга́ць; см. соста́вить.

составля́ться несов.

1. склада́цца, скла́двацца;

2. (организоваться) склада́цца, скла́двацца, арганізо́ўвацца;

3. (скапливаться) збіра́цца;

4. (получаться в итоге) склада́цца, скла́двацца;

5. (складываться, возникать) склада́цца, скла́двацца; см. соста́виться;

6. страд. састаўля́цца, склада́цца, скла́двацца; уклада́цца; рабі́цца; арганізо́ўвацца; збіра́цца; см. составля́ть 1—3, 5.

составля́ющая сущ.

1. мат., мех. склада́льная, -най ж.;

2. перен. склада́льнік, -ка м.;

составля́ющие успе́хов склада́льнікі по́спехаў.