Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

СкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

Крыжа́к1 ’крыжаносец’ (ТСБМ, Нас., Яруш.). Ст.-бел. крыжакъ і іншыя вытворныя (Булыка, Запазыч., 176). Запазычанні з польскай мовы.

Крыжа́к2 ’падстаўка пад дзяжу’ (Сцяшк., Сл. паўн.-зах.). Падстаўка ў выглядзе крыжа. Гл. крыж1.

Крыжакі́ ’кроквы’ (Сцяшк. Сл.). Гл. крыжак.

Крыжа́лка ’тушаная бульба, парэзаная скрылямі’ (Янк. Мат.). Да крыж1 (гл.).

Крыжа́н ’дзікі качар’ (БелСЭ, 6, 135). Гл. крыжанка1.

Крыжані́ца ’мяса з хрыбта свінні’ (Вешт.). Да крыж2 (гл.).

Крыжа́нка1 ’вадаплаўная птушка сямейства качыных’ (ТСБМ, Мат. Гом.). Утварэнне ж. р. ад крыжан (гл.) (як парабакпарабчанка) (гл. Сцяцко, Афікс. наз., 83). Гл. крыжаванка.

Крыжа́нка2 ’астра’ (Мат. Гом.). Няясна. Да крыж3 (гл.)? Параўн. бядрынец (гл.) да бядро.

Крыжачо́к ’беларускі народны танец’. Адносіцца да групы танцаў, у якіх пераймаюцца рухі птушак. Параўн. крыжанка (гл.). Ад крыжан (гл.).

Кры́жня ’качка-крыжанка’ (Янк. II, Маш., Дразд., Мат. Гом.). Гл. крыжанка].

Крыжня́к1 ’від шчупака’ (Жыв. сл.). Да крыжі? Матывацыя няясная.

Крыжня́к2 ’сасоннік паміж дзвюх дарог’ (Яшк.). Да крыж] (гл.), крыжаваны.

Крыжо́к ’капа’ (Яруш.). Да крыж] (гл.).