Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

СкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

*Выпаўзык, вы́пыўзык ’вужавінне’ (Бяльк.), выпуўзык праныра, пралаза’ (там жа). Запазычанне з рус. дыял. (цэнтр. і ўсх.) вы́ползок ’вужавінне; змеянё; злы чалавек’ якое да выпаўзці.

Вы́перадзіць (БРС, Нас.). Рус. вы́передить, укр. ви́передити ’тс’. Гл. пярод.

Вы́перадкі (БРС, Нас., Касп., Гарэц., Яруш., Шпіл., КЭС, лаг.). Рус. вы́передки, польск. wyprzodki, wyprzódki. Ад вы́перадзіць з суф. ‑к‑.

Выперазаць ’моцна сцебануць чым-небудзь гнуткім’ (Нас.), вы́перазацца ’моцна ўдарыцца аб што-небудзь’ (Нас.), вы́перзіцца ’зваліцца, упасці’ (Бяльк.). Гл. перазаць, падперазаць.

Вы́піндырыць ’выставіць напаказ, убраўшы пышна; выгаварыць’ (Нас.). Запазычанне з польск. wypindrować ’дзіўна адзецца’. Параўн. польск. pinda ’франціха’. Магчыма, сюды ж чэш. дыял. pinda ’стары паношаны гальштук’. Брукнер (414) супастаўляе з прыпевам pindu‑ryndu. Далей няясна.

Выпіря́ць ’выпіраць’ (Бяльк.). З выпіра́ць (гл. перці) з гіперкарэктным мяккім р.

Вы́пітка ’выпіўка’ (З нар. сл., навагр.). Укр. ви́питок (у выразе под випитком ’падвыпіўшы’), польск. wypitka, каш. vëpitka. Да выпіць ад залежн. дзеепрым. выпіты з суф. ‑ка. Гл. піць.

Вы́пламеніць ’выпаліць, знішчыць’ (Гарэц.), вы́пломеніць ’тс’ (Нас.). Запазычанне з польск. wypłomienić ’тс’ (Цвяткоў, 60).

Вы́плат (БРС). Запазычанне з польск. wypłat ’тс’, асабліва параўн. выраз na wypłat ’выплачваючы грошы часткамі, на выплат’.

Вы́плаў ’выток рэчкі’ (Яшк., слаўг.). Польск. (стар.) wypław ’вусце ракі’. Да выплавіць (Нітшэ, 184). Гл. таксама плавіць.