Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

СкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

Краж ’ланцуг невысокіх гор’ (ТСБМ), ’камель, цурбан’ (Сл. паўн.-зах.). Укр. кряж ’пагорак’, ст.-рус. кряжь ’брус’. Да kręžь, якое з’яўляецца аблаўтным варыянтам да krǫgъ ’круг, кольца’ (Фасмер, 2, 391).

Кра́жды ’вяснушкі’ (Сцяшк. Сл.). З літ. kregždenos ’тс’.

Кражні́к ’сасновы лясок’ (Мат. Маг.). Гл. кражняк

Кражня́к ’камель (тоўсты)’ (Мат. Гом.). Гл. краж.

Краі́на ’мясцовасць, тэрыторыя’ (ТСБМ, Шат., Яшк., Сл. паўн.-зах.). Гл. край1.

Край1 ’канечная лінія, вобласць, мясцовасць’ (ТСБМ, Нас., Шат., Касп., Яруш., ТС, Кліх, Сл. паўн.-зах., Мал., Ян.), ’бераг’ (Федар.), ’кавалак’ (Грыг.). Укр. край, рус. край, ст.-слав. краи, балг. край, серб.-харв. кра̑ј, славен. kràj, польск. kraj, чэш. kraj, в.-луж. kraj, прасл. krajь, якое генетычна суадносіцца з krojiti (гл. кроіць) (Бернекер, 1, 605; Траўтман, 141).

Край2 ’вельмі’ (Мат. Маг., Яўс., Сцяшк., Юрч.). Гл. край1.

Кра́йка ’пояс’ (Нар. лекс., Мат. Маг., ТС, Юрч.). Гл. край1.

Кракаві́на ’жабурынне’ (Сл. паўн.-зах., Мядзв.). Гл. крактавінне2.

Кракаві́ца ’дрыгва’ (Яшк.). Гл. крактавінне1.

Кракаво́ран ’груган’ (ТС). Магчыма, адзін са слядоў лакальнага гоцкага уплыву. Пра гоцкія назвы для Corvidae мы нічога не ведаем, але верагодна, што яны супадалі з паўночнагерманскімі, дзе krakr ’воран’, kraka ’варона’. Ясныя сляды германскага (гоцкага) уплыву мы знаходзім у кашубскім арэале. Параўн. адпаведна славін. krak ’воран’, кашуб. kraka ’варона’ (Мартынаў, Бел.-польск. ізал., 96).