Verbum

Кло́чча ’адходы пры апрацоўцы льну’ (Сцяшк., Влад.), ’пачаскі, пачассе’ (Сл. паўн.-зах.), ’касмык чаго-небудзь валакністага’ (Нас.). Гл. клок.

◎ Клочэні́к ₁ ’вандроўны гандляр, мяняла, анучнік’ (ТС). Гл. клок.

◎ Клочэні́к ₂ ’пража з адходаў ільну’ (ТС). Гл. клок.

Клуб ₁ ’культурна-асветная ўстанова’ (ТСБМ). Праз рус. клуб з англ. club (Шанскі, 2, 8, 165).

Клуб ₂ ’лятучая шарападобная маса пылу, дыму, пары, клубок’ (ТСБМ, ТС, Сл. паўн.-зах., Дуж-Душ., КЭС, лаг.). Укр. клуб, рус. клуб ’тс’, балг. кълбо, серб.-харв. клу̏пко, славен. klóbko ’тс’, польск. kłąb, чэш. kloub, славац. klbo, н.-луж. klub ’тс’. Прасл. klǫbъ параўноўваецца з лац. glomus, globus, на аснове якіх можна рэканструяваць *klombos як крыніцу праславянскай лексемы. Параўн. Трубачоў, Ремесл. терм., 108–109; Пізані, Paideia, 24, 3–6, 212; Мартынаў, Изоглоссы, 11. Апошні — прыхільнік італійскага паходжання прасл. klǫbъ, хаця абсалютныя сінонімы з балтыйскімі адпаведнікамі ў славянскіх мовах не выяўлены. Трэба ўзяць пад увагу тое, што нельга ў даным выпадку гаварыць аб генетычнай тоеснасці, паколькі італійскія і славянскія мовы не мелі агульнай прамовы. А калі ўлічыць, што славянскія пранікненні ў італійскую прамову адсутнічаюць, мы вымушаны дапусціць італійскую крыніцу для прасл. klǫbъ.

Клуб ₃ ’косці таза, тазавыя косці, якія выступаюць ніжэй пояса’ (Шат., Сл. паўн.-зах., Сцяшк., Яруш., Клім., Мат. АС, Дразд., З нар. сл., КЭС, лаг.). Укр. клуб ’сцягно’, польск. kłąb, чэш. kloub ’сустаў’, славац. klb ’сустаў, сцягно’, н.-луж. klub ’сцягно’, в.-луж. kluba ’тс’, палаб. klob ’тс’. Геаграфія klǫbъ у гэтым значэнні сведчыць аб агульнапаўночнаславянскай інавацыі. Генетычна klǫbъ ’сцягно’ звязана з klǫbъ ’клубок’ (гл. клуб ₂).

Клу́бам ’моцна, многа’ (Сл. паўн.-зах.). Да клуб ₂ (гл.).

Клу́бень ’патоўшчаная мясістая частка сцябла, кораня’ (ТСБМ). Да клуб ₂ (гл.). Словаўтварэнне з дапамогай суфікса ‑ьnь, які складаецца з ‑ьnъ (суфіксацыя прыметнікаў) і ‑jь. У гэтай камбінацыі ўтвараюцца назоўнікі ад прыметнікаў яшчэ ў балта-славянскі перыяд (параўн. літ. ‑in‑is, ‑in‑ys) (Атрэмбскі, Gramatyka, 2, 193; SP, 1, 138; Мартынаў, Дерив., 38).

Клубі́цца ’звівацца, кружыцца’ (ТСБМ, Сл. паўн.-зах.). Гл. клуб ₂.

Клубні́ка ’клубніцы’ (Жыв. сл.). Гл. клубніца.

Клубні́ца ’травяністая расліна сямейства ружакветных, Fragaria collina, ягада гэтай расліны’ (ТСБМ, Янк. III, Дэмб. 1, Мат. Гом., Сл. паўн.-зах., Бяльк.). Да клубень (*klub‑ьn‑ica). Форма клубніка — запазычанне з рус. клубника.

◎ Клубня́к ₁ ’скрутак лык’ (Бяльк.), ’клубок’ (Мат. Гом.). Утварэнне са значэннем сукупнасці прадметаў на ‑няк (Сцяцко, Афікс. наз., 118–119). Гл. клубок.

Клубо́к ’клубок’ (ТСБМ, Бяльк., Маш., Бір., Сержп. Грам., Сцяшк.). Гл. клуб ₂.