Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

СкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

Круга́н ’чыстае сухое месца сярод лесу, звычайна пясчанае, пясчаны ўзгорак’ (Яшк.), ’куча, гурба’ (Сцяшк. Сл.). Гл. курган.

Кругіта́ць ’вішчаць (пра парасят)’ (Нар. лекс., Сл. паўн.-зах.). Не выключана кантамінацыя кігаць (гл.), кігікаць (гл.) і круг з.

Круглец1 ’асака са сцяблом круглай формы’ (Жыв. сл., Сл. паўн.-зах.). Да круглы (гл.).

Круглец2 ’сіт, Juncus L.’ (Касп.). Гл. круглец1.

Кру́глік ’ялец’ (Крыв.). Вытлумачыць гэту назву цяжка. Магчыма, гэта звязана з формай галавы. Параўн. назвы для яльца головень‑елец (Каламіец, Рыбы, 21).

Кру́гліца ’хлеў для авечак’ (Яшк., Сцяшк. Сл.), ’гаспадарчая пабудова квадратнай формы’ (Нар. словатв.). Да круглы (гл.).

Кру́глы ’круглы’ (ТСБМ, Бяльк., ТС, Сл. паўн.-зах., Сержп. Ск., Ян.). Укр. круглий, рус. круглый ’тс’, балг. кръгъл, серб.-харв. о̀кругао, славен. krógəl, польск. okrągły, чэш. okrouhlý; прасл. krǫglъ утворана ад krǫgъ пры дапамозе суфікса прыметнікаў ‑lъ (Мейе, Общеслав., 282).

Кругль ’фундамент’ (Жд. 3). Назва ў адпаведнасці з формай. У радзе гаворак прыметнік круглы мае таксама значэнне ’квадратны’.

Кругля́к1 ’кароткае тоўстае палена круглай формы’ (ТСБМ, П. С., Хар., Сцяшк., Янк. III, Шушк., В. В., Шат., Сл. паўн.-зах.). Гл. круглы.

Кругля́к2 ’махавое балота з вадой’ (Яшк.). Гл. круг8.

Кружава́ць ’ачышчаць ад калосся, падсяваючы ў рэшаце’ (Нар. лекс.). Гл. кружыць.

Кружавы́ ’карункі’ (Мат. Маг., Сцяшк., Мат. Гом.). З рус. кружева.