Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

СкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

Квасе́ц ’кісліца, заечая капуста, Oxalis Acetosella L.’ (Дэмб. 1, Бяльк., Яруш., Кіс.). Укр. квасець ’шчаўе’, рус. квасец ’тс’. Фармальна прасл. kvasbCb. Але батанічная назва, марыць, больш позняга паходжання. Гл. квас.

Квасёл ’фасоля’ (Бяльк., Яшк.). Да квасоль (гл. фасоля).

Квасёлка ’прасяны крупнік з квасам’ (ТС). Суфіксацыя на -ёлка аддзеяслоўнага паходжання. Параўн. мянцёлка ’мянташка’, свісцёлка і інш. (Сцяцко, Афікс. наз., 51).

Квасі́ны ’асадкі ад кваса’ (Нас., Сцяц., Бел. нар. сл.), ’печыва з вотруб’я’ (Нік. Очерки). Гл. квас.

Ква́сіцца ’кіснуць’ (ТС). Гл. квас.

Ква́сіць ’дабаўляць кіслаты ў страву’, ’паставіць кіснуць’ (ТСБМ, Сл. паўн.-зах., КЭС, лаг.). Укр. квасити, рус. квасить, балг. квася ’тс’, серб.-харв. ква̏сити ’мачыць, увільгатняць’, польск. kwasić ’квасіць’, чэш. kvasiti, славац. kvasiť ’тс’ і інш. Прасл. kvasiti — каўзатыў да kysěti. Параўн. кіснуць (гл.), кіслы (гл.), квас (гл.).

Ква́ска ’кубел (на сала)’ (Нар. лекс., Шатал., Выг.), ’кубел (на сыр)’ (Маш.), ’бочка невялікіх памераў’ (З нар. сл., Мат. Гом., Сл. паўн.-зах., ТС, Шат.), ’вялікая бочка для захоўвання мукі, жыта’ (Жыв. сл.), дзежка для квасу’ (Нар. сл.). Як сведчыць апошняе значэнне, семантычная кандэнсацыя словазлучэння квасная дзежка з замацаваннем першаснай суфіксацыі.

Кваслі́на ’вада, у якой рашчыняецца вотруб’е на кісель’ (Вешт.), ’абрызглае малако’ (ТС). Кантамінацыя квас (гл.) і кіслы (гл.).

Кваслі́ны ’ажыны, Rubus fruticosus L.’ (Нар. словатв., Бейл.). Гл. квасліна.

Ква́снік ’хвошч’, ’варыва з расолу і круп’ (ТС), ’страва з хлебнага квасу і сушаных грыбоў’ (Сцяшк. Сл.). Гл. квас.