По́хад1 ’рэшткі пры ўзважванні бульбы, мукі і інш.’ (паўн.-усх., КЭС). Ад хадзіць (гл.) з дапамогай лрыст. по-, параўн. адыход, адход ’рэшткі чаго-небудзь’.

По́хад2 ’месца над асеццю’ (Мат. Маг.), ’яма перад печкай у асеці’ (Мат. Гом., Бяльк.). Ад хадзіць (гл.) з дапамогай прыст. wo-, аднак матывацыя застаецца нявысветленай.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ра́мачнік ’рамачны вулей’ (ТСБМ), рамо́ўка ’тс’ (Касп.), ра́мавік ’тс’ (Мат. Гом.), рамаві́к ’тс’ (брасл., Сл. ПЗБ), рамо́вачнік, рамча́к ’тс’ (Мат. Гом., Касп.), рамко́вік ’тс’ (докш., Сл. ПЗБ). Ад рама1 (гл.), што звязана з новай канструкцыяй вулля: не калодачны ці борцавы вулей, а вулей з рамкамі, дзе пчолы робяць соты.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ся́нні ’сёння’ (Нас., Шымк. Собр., Растарг., Бяльк., Мат. Маг.), ся́ння ’тс’ (Нас., Бяльк., Яўс.; бялын., Янк. Мат.; Сцяшк., Жд. 1), ся́ння, ся́ня ’тс’ (Сл. ПЗБ), ся́ннячы ’тс’ (Сцяшк. Сл.), ся́нінші ’сягонняшні’ (Сл. ПЗБ). Сюды ж ся́дні ’сёння’ (Нас., Касп., Растарг.), ся́дня ’тс’ (Стан.), се́дне ’тс’ (Сл. Брэс.). Гл. сёння, сягодня.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Апе́нты ’абцягнуты шчыльна (аб адзенні)’ (Янк. Мат., 94) з польск. opięty ’тс’ (з коранем пяць2).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ваго́нка ’дошкі для вагонаў’ (Мат. Гом.); ’шалёўка’ (Інстр. II). Утворана з дапамогай суфікса ‑к‑ ад вагонны.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Во́глам ’толькі’ (Мат. Гом.). Відавочна, з агулам, увогуле (гл.). Параўн. рус. дыял. оглом ’агульна, без разбору’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Во́дкідак ’верацяно з ніткамі’ (Янк. I), воткідзень ’тс’ (Мат. Гом.). Да адкідаць з суф. ‑ак, ‑ень.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Восва ’аса’ (Бяльк., Гарэц., Мат. Гом., Інстр. II), восма, восва ’тс’ (Жд., 1). Гл. аса, асва.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ву́зварат ’прамежак паміж плотам і полем’ (Янк. I); ’выган, выпас’ (калінк., Мат. Гом.). Гл. вызварат, узварот.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Вірлы мн. л., зневаж. ’вочы’ (Жд., 1; докш., Янк. Мат.; дзісн., Нар. сл.). Да ві́рла (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)