Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

ашчаці́ньвацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да ашчацініцца.

2. Зал. да ашчаціньваць.

ашчаці́ньваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да ашчацініць.

ашчэ́пак, ‑пка, м.

Разм. Кавалак чаго‑н., які адкалоўся, адшчапіўся ад большага кавалка. У адной руцэ [першабытныя людзі] трымаюць вялікі кавалак мяса, а ў другой — тонкі і востры ашчэпак крэменю. В. Вольскі. // Кавалачак чаго‑н. разбітага. Ашчэпкі пасуды — работа выдатных калхідскіх ганчароў і керамікаў; манеты Аляксандра Македонскага, Нерона, Мітрыдата — па гэтым можна чытаць гісторыю Калхіды. Самуйлёнак.

ашчэ́раны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад ашчэрыць.

ашчэ́рванне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. ашчэрваць — ашчэрыць.

ашчэ́рвацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да ашчэрыцца.

2. Зал. да ашчэрваць.

ашчэ́рваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да ашчэрыць.

ашчэ́рыцца, ‑руся, ‑рышся, ‑рыцца; зак.

1. Пагрозна, злосна выскаліць зубы (пра жывёл). Драпежнік люта ашчэрыўся, хацеў ухапіць зубамі вясло, але не паспеў. Краўчанка.

2. Са злосцю накінуцца, напусціцца на каго‑н. — Да партызан хадзіў? — ашчэрыўся фашыст і раптам загадаў: — Здымай валёнкі! Стаховіч.

ашчэ́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; зак., што.

1. Пагрозна, злосна выскаліць зубы (пра жывёл).

2. Паказаць, выскаліць зубы (пра чалавека). — Аднак ты дужая, — ашчэрыў.. [гестапавец] жоўтыя зубы. — Мае ўдары вытрымлівае не кожны. Дудо.

ашы́ек, ашыйка, м.

Частка мясной тушы, якая прылягае да шыі.