Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

ахры́плы, ‑ая, ‑ае.

Які ахрып, з хрыпатою ў голасе. Калі адышоў ад прычала З цяжкімі вазамі паром, Ахрыплая чайка крычала, Зрываючы пену крылом. Непачаловіч.

ахры́пнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; пр. ахрып, ‑ла; зак.

Стаць хрыплым (пра голас). Хай скамянею я, Хай лепш замоўкнуць струны, Калі пявучы рытм Ахрыпне ў грудзях зноў. Хведаровіч.

ахрысці́цца, ахрышчуся, ахрысцішся, ахрысціцца; зак.

Прыняць хрысціянскую веру праз абрад хрышчэння.

ахрысці́ць, ахрышчу, ахрысціш, ахрысціць; зак., каго-што.

1. Выканаць абрад хрышчэння над кім‑н.

2. Перажагнаць каго‑, што‑н., зрабіць знак крыжа над кім‑, чым‑н. Зірні на луг прад навальніцай, Калі крыжастай бліскавіцай У страсе твар ахрысціць хмара... Колас.

3. перан.; кім-чым. Разм. Даць каму‑, чаму‑н. імя, назву, мянушку. «Кацюша» — так ахрысцілі дапоўненую цвіком і лапаткай гарматку. Брыль. — Якіх толькі прозвішчаў на свеце не бывае, а вось Плаксаў не чуў. Чаму ж гэта так вёску ахрысцілі і людзей Плаксамі празвалі? — пацікавіўся Рыгор Васільевіч. Грахоўскі.

ахры́шчаны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад ахрысціць.

аху́таны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад ахутаць.

аху́тацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

1. Ахутаць сябе, захутацца. Жанчына ахуталася хусткай.

2. перан. Пакрыцца чым‑н., агарнуцца. У небе зноў паплылі дзесяткі бамбардзіроўшчыкаў, і крэпасць ахуталася агнём і дымам. Лупсякоў.

аху́таць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.

1. Укрыць з усіх бакоў, абгарнуць чым‑н.; захутаць. Ахутаць шыю шалікам.

2. перан. Пакрыць чым‑н., агарнуць. Шэрань заслала палі, схавала абрысы ўзгоркаў і пералескаў, ахутала бярозавыя гаі і прысады ля дарог. Хадкевіч. Цёмная восеньская ноч ахутала Неапалітанскі заліў. Брыль.

аху́твацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да ахутацца.

2. Зал. да ахутваць.

аху́тваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да ахутаць.