Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

аўтама́т, ‑а, М ‑маце, м.

1. Апарат (машына, станок), які самастойна, без непасрэднага ўдзелу чалавека выконвае работу. Тэлефон-аўтамат. Аўтамат-піла.

2. Від ручной аўтаматычнай зброі; пісталет-кулямёт. Гадзіны паўтары з лесу даносілася сапраўдная кананада: бесперапынна стракаталі аўтаматы, мерна і гулка білі карабіны. Матрунёнак.

[Ад грэч. automatos — самарухомы.]

аўтама́тны, ‑ая, ‑ае.

Які мае дачыненне да аўтамата (у 2 знач.). Аўтаматная чарга. □ Дыверсанты на хаду заядла агрызаліся шчодрым аўтаматным агнём. Брыль.

аўтамато́рны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да аўтамабільных матораў, іх канструявання і вытворчасці.

аўтаматры́са, ‑ы, ж.

Чыгуначны (пасажырскі або службовы) вагон з уласным рухавіком.

[Фр. automotrice.]

аўтама́тчык, ‑а, м.

1. Рабочы, які абслугоўвае аўтамат (у 1 знач.). Токар-аўтаматчык.

2. Баец, узброены аўтаматам (у 2 знач.). Голуб памятаў, як паласнула шэра-зялёную нямецкую калону першая чарга яго аўтаматчыкаў... Васілевіч.

аўтама́тчыца, ‑ы, ж.

Жан. да аўтаматчыкі (у 1 знач.).

аўтаматызава́ны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад аўтаматызаваць.

аўтаматызава́цца, ‑зуецца; незак.

Зал. да аўтаматызаваць.

аўтаматызава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; зак. і незак., што.

1. Выкарыстаць (выкарыстоўваць), укараніць (укараняць) аўтаматычныя прыборы, прыстасаванне машыны ў вытворчасці. Аўтаматызаваць тэхналагічны, працэс.

2. Зрабіць (рабіць) аўтаматычным (у 2 знач.). Аўтаматызаваць рухі.

аўтаматыза́цыя, ‑і, ж.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. аўтаматызаваць і стан паводле знач. дзеясл. аўтаматызавацца.