Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

асе́лішча, ‑а, н.

Месца, занятае пабудовамі, гародамі, садамі; сядзіба. Рабіла.. [Галена] яшчэ ў бацькі, але жыць перайшла ўжо на новае сваё з Костусем хатняе аселішча. Чорны. Адсюль, з дзедавага двара, добра відаць ранейшае Міцева аселішча — палявы пераезд, будка, сасна. Навуменка. // Прытулак, месца жыхарства. Ішоў гэты чалавек [Санкоўскі] праз жыццё з клункам за плячамі, не маючы сталага аселішча. Пестрак.

асе́лы, ‑ая, ‑ае.

1. Які ўшчыльніўся, зляжаўся, стаў ніжэйшы, чым быў, асеў. Аселы снег. Аселая зямля. Аселая хата.

2. Які апусціўся, апаў, асеў на дно чаго‑н., на паверхню якога‑н. прадмета. Аселае парушынне. Аселы пыл. Аселы туман.

3. Які знайшоў сабе пастаяннае месца (жыхарства, працы).

асемяна́тар, ‑а, м.

Спецыяліст па штучнаму асемяненню жывёл на злучных пунктах.

асемяна́тарскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае дачыненне да штучнага асемянення жывёлы.

асемяне́нне, ‑я, н.

1. Спец. Дзеянне паводле знач. дзеясл. асемяняць — асемяніць.

2. Збліжэнне мужчынскай і жаночай палявых клетак, якое папярэднічае апладненню.

асемяні́ць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак., каго.

Спец. Апладніць шляхам штучнага ўвядзення спермы.

асемяня́цца, ‑яецца; незак.

Зал. да асемяняць.

асемяня́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе.

Незак. да асемяніць.

асеніза́тар, ‑а, м.

Той, хто займаецца асенізацыяй.

асенізацы́йны, ‑ая, ‑ае.

Які мае дачыненне да асенізацыі. Асенізацыйныя машыны. Асенізацыйны абоз.