Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

ара́тай, ‑я, м.

Тое, што і араты. За баразною ішоў аратай, Ціха на коніка нукаў. Тарас. [Трактар] выглядаў жывой сталёвай істотай, нейкім дзівосным аратаем, які ў хвіліну мог узорваць вялікі шнур. Бядуля.

ара́тар, ‑а, м.

Асоба, якая гаворыць прамову; прамоўца. // Той, хто валодае майстэрствам слова, красамоўствам. [Купала:] Ты любога аратара перагаворыш. Вітка. Блізнюк выйшаў на сцэну за трыбуну і, размахваючы рукамі, як той сапраўдны аратар, пачаў гаварыць. Сабаленка.

[Лац. orator.]

ара́тарскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае дачыненне да аратара, майстэрства аратара.

ара́тарстваваць, ‑ствую, ‑ствуеш, ‑ствуе; незак.

Разм. іран. З прэтэнзіяй на красамоўства гаварыць пра што‑н.

арато́рыя, ‑і, ж.

Вялікі музычны твор для хору, салістаў-спевакоў і аркестра, напісаны на драматычны сюжэт і прызначаны для канцэртнага выканання.

[Іт. oratorio ад лац. oro — гавару, прашу.]

ара́ты, ‑ага, м.

Той, хто арэ зямлю; земляроб. Дзе араты плача, там жняя скача. Прыказка.

араўка́рыя, ‑і, ж.

Вечназялёнае хвойнае дрэва сямейства араўкарыевых.

ара́хіс, ‑у, м.

1. Травяністая алейная бабовая расліна.

2. зб. Плады гэтай расліны, якія спажываюцца; земляныя або кітайскія арэхі.

[Ад грэч. arachis — зелле.]

ара́хісавы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да арахісу (у 1 знач.). Арахісавыя пасевы. // Прыгатаваны з арахісу (у 2 знач.). Арахісавы алей. Арахісавая халва.

арахо́ўнік, ‑у, м.

Тое, што і арэшнік. На кручах арахоўнік рос І трос на кручы росы. Куляшоў.