Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

фенало́гія, ‑і, ж.

Раздзел біялогіі, які вывучае сезонныя з’явы ў жывой прыродзе, змены ў раслінным і жывёльным свеце, абумоўленыя зменай пор года і пагоднымі ўмовамі.

[Ад грэч. phainō — выяўляю і logos — вучэнне.]

фенаменалагі́чны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да фенаменалогіі.

фенаменалі́зм, ‑у, м.

Суб’ектыўна-ідэалістычнае вучэнне, якое сцвярджае, што пазнанне мае справу не з аб’ектамі матэрыяльнага свету, якія існуюць незалежна ад свядомасці, а толькі з сукупнасцю элементарных пачуццёвых кампанентаў (адчувальных даных, феноменаў).

фенаменалі́ст, ‑а, М ‑сце, м.

Прыхільнік, паслядоўнік фенаменалізму.

фенаменалі́сцкі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да фенаменалізму, фенаменаліста.

фенаменало́гія, ‑і, ж.

1. Суб’ектыўна-ідэалістычны напрамак у сучаснай буржуазнай філасофіі, прадстаўнікі якога даводзяць, што свядомасць мае свой незалежны ад рэчаіснасці змест, а прадметы аб’ектыўнай рэальнасці (феномены) з’яўляюцца толькі сімваламі гэтага зместу.

2. У ідэалістычнай філасофіі Гегеля — вучэнне пра феномены свядомасці і формы развіцця духу.

[Ад грэч. pheinomenon — тое, што з’яўляецца і logos — вучэнне.]

фенамена́льнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць фенаменальнага. Фенаменальнасць памяці.

фенамена́льны, ‑ая, ‑ае.

1. Выключны, рэдкі, незвычайны; выдатны па сваіх якасцях. Фенаменальныя здольнасці. □ Фенаменальная працавітасць Горкага вядома кожнаму. «Маладосць».

2. Які мае адносіны да феномена (у 2 знач.).

фенапла́сты, ‑аў; адз. фенапласт, ‑у, М ‑сце, м.

Пластычныя масы, якія выкарыстоўваюцца ў вытворчасці прасаваных вырабаў, літых і слаістых матэрыялаў, ахоўных пакрыццяў.

фенаты́п, ‑у, м.

Спец. Сукупнасць уласцівасцей і прымет арганізма, якія склаліся ў працэсе яго індывідуальнага развіцця.

[Ад грэч. phainō — выяўляю і слова тып.]