Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

анімі́зм, ‑у, м.

Адухаўленне першабытным чалавекам прадметаў, сіл і з’яў прыроды; ненавуковае ўяўленне пра існаванне духа, душы і пад. ў кожнай рэчы.

анімісты́чны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да анімізму. Анімістычныя погляды.

ані́с, ‑а і ‑у, м.

1. ‑у. Аднагадовая травяністая эфіраалейная расліна сямейства парасонавых, а таксама яе насенне.

2. ‑у. Старадаўні сорт паволжскай яблыні, на якой растуць сакаўныя, кісла-салодкія яблыкі з анісавым араматам.

3. ‑а. Плод гэтай яблыні.

[Грэч. anison.]

ані́савы, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да анісу.

2. Зроблены з анісу (у 1 знач.). Анісавы алей. // Настоены на анісе (у 1 знач.). Анісавая гарэлка.

ані́саўка, ‑і, ДМ ‑ўцы ж.

1. Гарэлка, настоеная на анісе. Там за чаркай моцнай анісаўкі.. [войт] трошкі палагаднеў і нават развесяліўся. Бажко.

2. Тое, што і аніс (у 2 знач.).

аніхто́, анікога, М ані аб кім; займ.

Разм. Зусім ніхто, ні адзін чалавек. Не, народа майго аніхто не сагне! Панчанка. [Сярго:] Ведайце, што нас Не пераможа ў дружбе аніхто. Глебка.

анічо́га, прысл.

Разм. Зусім нічога. [Вера:] — Дык я анічога не думаю. Зарэцкі. Салдат анічога не мог сказаць у тую хвіліну. Чорны.

анічу́ць, прысл.

Разм. Зусім не. Анічуць не шкада. Анічуць не баліць. □ І раптам вось гэта аднекуль нахлынула Такая туга, такая самоцішча, Што станеш наўмысля пад цёмнымі ліўнямі — І не, не крануць, анічуць не замочышся. Панчанка.

анішто́, анічога, М ані аб чым; займ.

Разм. Зусім нішто, ні адзін прадмет.

анія́к, прысл.

Разм. Ніяк; зусім; зусім ніяк. Не магу аніяк Я з уласным асвойтацца ценем. Куляшоў. Збоку магло здавацца, што дзяўчына.. [Станкевіча] аніяк не цікавіць. Алешка. [Эльза] сябе адчувала так, быццам тутэйшыя людзі аніяк не маглі абысціся без яе. Чорны. // Ніякім чынам. Без.. [нажа] аніяк нельга было даступіцца да зайца. Маўр.