Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

іло́т, ‑а, М ілоце, м.

Гіст. Земляроб у Старажытнай Спарце, які знаходзіўся ў становішчы раба. // перан. Кніжн. Бяспраўны чалавек.

ільві́ны і льві́ны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да льва, належыць яму. Ільвіная шкура. Ільвіная грыва.

2. перан. Які нагадвае чым‑н. ільва; такі, як у льва. Ільвіная сіла.

•••

Ільвіны (львіны) зеў гл. зеў.

Ільвіная (львіная) доля гл. доля.

ільві́ца і льві́ца, ‑ы, ж.

Самка льва.

ільвяня́, ільвянё і львяня́, львянё, ‑няці; мн. ‑няты, ‑нят; н.

Дзіцяня льва.

ільвя́тнік і львя́тнік, ‑а, м.

Памяшканне для львоў. Новы львятнік.

ільга́ і льга, прысл., безас. у знач. вык.

Абл. Можна, магчыма. Хіба ж схаваць Ільга жывое слова? Няма ў жыцці Такіх надзейных схоў. Хведаровіч.

ільго́та і льго́та, ‑ы, ДМ ‑гоце, ж.

Палёгка ў выкананні якіх‑н. абавязкаў. Мець ільготы. Ільготы па інваліднасці. □ — Савецкая ўлада лесу дала, насення дала, каб палі нашы не пуставалі, розныя льготы дае на падатак і іншае. Чарнышэвіч. — Ты ўжо сёння не працуй, Максім. Табе, як чырвонаармейцу, даецца льгота, — сказаў Сцёпка, — а ўвечары зробім урачысты камсамольскі сход. Каваль.

ільго́тнасць і льго́тнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць ільготнага. Ільготнасць умоў.

ільго́тны і льго́тны, ‑ая, ‑ае.

Які даецца каму‑н. як ільгота. Ільготныя ўмовы. Ільготная пуцёўка.

ільдзі́на і льдзі́на, ‑ы, ж.

Кавалак, глыба лёду. // Крыга. Здаецца, яшчэ ўчора .. [Нёман] імкліва нёс кудысьці на хвалях апошнія льдзіны, а сёння — вербы, заглядваючыся ў яго празрыстую ваду, нібы ў люстэрка, ужо любуюцца сваімі бледна-зялёнымі завушніцамі. Данілевіч. Ён [снежань] ахінуў стагі лугоў, Як верацёны снежнай воўнай; З-пад Налібок, з балот, лясоў Плыты ільдзін пагнаў па Нёмну. Танк.