шпіна́т, ‑у, М ‑наце, м.
1. Травяністая расліна сямейства лебядовых, маладое сакавітае лісце якой ідзе ў ежу. Амаль 50 тыс. га займаюць у БССР разнастайныя гароднінныя культуры: ад капусты і памідораў да баклажанаў і шпінату. Прырода Беларусі.
2. Прыправа або ежа, прыгатаваныя з лісцяў гэтай расліны. Там давалі толькі шпінат, Без заправы, Без грама солі... Аўрамчык.
[Ням. Spinat.]
шпіна́тавы, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да шпінату. Шпінатавы корань. Шпінатавы ліст. // Прыгатаваны са шпінату. Шпінатавае пюрэ.
шпіна́тны, ‑ая, ‑ае.
Тое, што і шпінатавы. Шпінатны суп.
шпінгале́т, ‑а, М ‑леце, м.
1. Металічная засаўка для запірання створак вокнаў, дзвярэй. Ускочыць на падаконнік, адвярнуць шпінгалеты — секунда часу. Вось толькі не была б рама прыбіта цвікамі. Хомчанка.
2. Разм. Пра падлетка, які мае малы рост. Каля іх круціўся Косцік. Падысці і сесці з імі не адважваўся, разумеў, што ён для іх не кампанія, яны дарослыя, а ён — шпінгалет, але Косціка, мусіць, цягнула да іх, усё выскаляўся каля іх, крыўляўся. Арабей.
[Ад фр. espagnolette.]
шпі́ндэль, ‑я, м.
1. Вал металарэзнага станка з вярчальным рухам. Токар замацаваў у шпіндэлі доўгі вал, уключыў рухавік, і з-пад разца пачала завівацца сіняватая стружка. Чаркасаў.
2. Верацяно ў прадзільнай машыне.
3. Вось якога‑н. механізма, прыстасавання (катушкі, суднавага шпіля і пад.).
[Ням. Spindel.]
шпі́ндэльны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да шпіндэля. Шпіндэльны падшыпнік. Шпіндэльны корпус. Шпіндэльная бабка. // Звязаны з прымяненнем, выкарыстаннем шпіндэля. У цэху праводзіцца.. працаёмкая аперацыя — перамотванне пражы з маткоў.. у бабіны, якія затым пагружаюцца ў шпіндэльныя каляскі. «Звязда».
шпіталізава́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад шпіталізаваць.
2. у знач. прым. Якога шпіталізавалі, які знаходзіцца на лячэнні ў бальніцы або шпіталі.
шпіталізава́цца, ‑зуецца; незак.
Зал. да шпіталізаваць.
шпіталізава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; зак. і незак., каго.
Змясціць (змяшчаць) хворага ў бальніцу або шпіталь. Шпіталізаваць хворага.
шпіталіза́цыя, ‑і, ж.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. шпіталізаваць.