Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

дры́фтэр, ‑а, м.

Марское рыбапрамысловае судна, аснашчанае плывучай сеткай, здольнай захопліваць за плаўнікі рыб, якія да яе дакранаюцца.

[Англ. і гал. drifter ад drift — дрэйф.]

дры́фтэрны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да дрыфтэра. Дрыфтэрны канат.

дры́хнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; незак.

Разм. груб. Спаць. — Хопіць дрыхнуць! — крычыць Мікола Васілю, які спіць, накрыўшыся коўдрай з галавою. Васілёнак.

дрыя́да, ‑ы, ДМ ‑дзе, м.

У грэчаскай міфалогіі — лясная німфа, заступніца дрэў.

[Грэч. dryas.]

дрэ́ва, ‑а; Р мн. дрэў; н.

1. Шматгадовая расліна з цвёрдым ствалом і галінамі, якія ўтвараюць крону. Хвойныя дрэвы. Пладовыя дрэвы. □ Навокал, пад дрэвамі, у траве, стаяць чырвоныя, прыгожыя мухаморы. Брыль. Верхавіны гэтых дрэў былі такія пышныя, што спляталіся галлём угары і ўтваралі зялёны тунель. Чарнышэвіч.

2. толькі адз. Матэрыял з такой расліны, які ідзе на будаўніцтва, розныя вырабы; драўніна. Я вырэзваў з дрэва пеналы, скрыначкі, накрываў іх лакам, пасля чаго наводзіў прыгажосць разьбой. Бядуля.

•••

Гваздзіковае дрэва — вечназялёнае трапічнае дрэва сямейства міртавых, высушаныя кветкі якога ідуць на выраб гваздзікі.

Жалезнае дрэва — тое, што і бакаут.

Камфорнае дрэва — вечназялёнае дрэва сямейства лаўровых, з якога атрымліваюць камфорны алей.

Кафейнае дрэва — тое, што і кофе (у 1 знач.).

Коркавае дрэва — дрэва сямейства рутавых, якое дае корак прамысловага значэння.

Радаслоўнае дрэва — схема ў выглядзе дрэва, якая паказвае разгалінаванне роду, сям’і.

Ражковае дрэва — трапічнае дрэва сямейства цэзальпініевых з буйнымі ядомымі карычневымі пладамі ў форме ражка, струка.

Чорнае дрэва — драўніна некаторых парод трапічных дрэў цёмнага колеру, якая ідзе на выраб мэблі і пад.

Чырвонае дрэва — драўніна некаторых трапічных парод дрэў чырвонага або карычневага колеру, якая ідзе на выраб мэблі і пад.

Тутавае дрэва — тое, што і шаўкоўніца.

За дрэвамі не бачыць лесу гл. бачыць.

дрэва...

Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае па значэнню слову «дрэва», напрыклад: дрэваапрацоўчы, дрэвападобны.

дрэваапрацо́ўка, ‑і, ДМ ‑цоўцы, ж.

Апрацоўка дрэва (у 2 знач.).

дрэваапрацо́ўчы, ‑ая, ‑ае.

Звязаны з апрацоўкай дрэва, вырабам з драўніны розных рэчаў. Дрэваапрацоўчая прамысловасць. Дрэваапрацоўчы камбінат.

дрэваапрацо́ўшчык, ‑а, м.

Той, хто апрацоўвае дрэва, спецыяліст па механічнай апрацоўцы дрэва (у 2 знач.).

дрэ́вавы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да дрэва, з’яўляецца дрэвам; дрэўны. Дрэвавыя расліны. Дрэвавыя пароды.