Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

шла́кавы, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да шлаку. Вецер, пыл, шлакавы смурод адразу закружылі.. [Піліпа], панеслі ў бездань. Лупсякоў. // Прызначаны для шлаку. Шлакавы коўш. Шлакавая нанава.

2. Зроблены са шлаку, з дабаўкай шлаку. Шлакавая цэгла.

шлам, ‑у, м.

Спец.

1. Асадак пры электролізе некаторых металаў, у якім ёсць звычайна высакародныя металы.

2. Глеісты асадак каменнага вугалю ці руды пры мокрым абагачэнні.

3. Нерастваральныя ў вадзе злучэнні, якія асядаюць у паравых катлах у выглядзе глею ці цвёрдых кавалкаў.

4. Асадак у выглядзе дробных цвёрдых часціц, які выдзяляецца пры адстойванні, фільтраванні вады.

[Ням. Schlamm — глей, гразь.]

шла́мавы, ‑ая, ‑ае.

Спец. Які мае адносіны да шламу.

шламаправо́д, ‑а, М ‑дзе, м.

Спец. Трубаправод для транспарціроўкі шламу.

шланг, ‑а, м.

Гнуткая труба або рукаў для адводу, перадачы і пад. вадкасцей, сыпучых рэчываў, газу. Дзядзька Ігнат стаяў.. перад домам, глядзеў, як нейкі таўставаты чалавек у піжаме паліваў са шланга газон з кветкамі. М. Стральцоў. Побач ляжаў другі, шырокі шланг гідраманітора, які засмоктваў чорную зямлю і выкідаў яе на паверхню. «ЛіМ».

[Ням. Schlange.]

шла́нгавы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да шланга; аснашчаны шлангам, са шлангам. Шлангавае злучэнне. Шлангавая сістэма.

шлапакі́, ‑оў; адз. шлапак, ‑а, м.

Абл. Шлёпанцы. Акуліна ўнесла пакунак, напусціла холаду, навалакла шлапакамі снегу. Брыль.

шлафро́к, ‑а, м.

Уст. Дамашні халат.

[Ням. Schlafrock.]

шлегану́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак.

Абл. Сцебануць. Язэп ускочыў на воз, дзе ўжо сядзела з дзецьмі жонка, шлегануў па кані. Місько.

шле́ечны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да шлейкі (у 1 знач.).