Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

дробнакалі́берны, ‑ая, ‑ае.

Малога калібру. Дробнакаліберная вінтоўка.

дробнамаянтко́вы, ‑ая, ‑ае.

Тое, што і дробнапамесны.

дробнапаме́сны, ‑ая, ‑ае.

Ва ўладанні якога было невялікае памесце, маёнтак. Дробнапамесны дваранін.

дро́бнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць дробнага (у 1 і 2 знач.). Дробнасць твару. Дробнасць пяску.

дробнасяля́нскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да дробнага сялянства, уласцівы яму. Дробнасялянская гаспадарка. Дробнасялянская псіхалогія.

дробнатава́рны, ‑ая, ‑ае.

Звязаны з вырабам тавараў дробнымі вытворцамі, уласнікамі сродкаў вытворчасці. Дробнатаварная вытворчасць.

дробнаўла́сніцкі, ‑ая, ‑ае.

Звязаны з дробнымі ўласнікамі, з дробнай уласнасцю, уласцівы ім. Дробнаўласніцкія тэндэнцыі. Дробнаўласніцкія ілюзіі.

дро́бнены, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад драбніць.

дро́бны, ‑ая, ‑ае.

1. Невялікі па аб’ёму, велічыні. Дробнае каменне. Дробныя яблыкі. Разбіць на дробныя кускі. □ Ён нагатаваў дробных паленцаў, збіраючыся раскладаць агонь на прыпеку. Колас. Як чырвоныя пацеркі, рассыпаліся .. [суніцы] між дробных лісцікаў ягадніку на мяккім моху. Якімовіч. // Малога веку; малалетні. Не спіць гэтаксама і Марыля са сваімі дробнымі дзеткамі, прыслухоўваецца. Нікановіч. // Невялікі па колькасці. Разбіцца на дробныя групы.

2. Невялікай, нязначнай вартасці. Дробныя грошы.

3. Які складаецца з малых аднародных частачак. Дробны пясок. □ Пачынаў церусіць дробны дожджык. Гартны. Кудлатыя нізкія хмары бясконцаю кудзеляю рассцілаліся па небе, сеючы халодным дажджом і дробным градам. Колас. // Кароткі, з частым паўтарэннем аднолькавых кароткіх элементаў. Дробныя крокі. □ Ззаду па дарозе пачуўся дробны стукат колаў. Краўчанка. На гнуткіх дошках Колька адбіў дробную чачотку. Грахоўскі.

4. Шчуплы, нешырокай косці; маларослы. Лабановічу кінулася ў вочы, што людзі, з якімі ён тут сустракаўся, былі дробныя, худыя, замораныя. Колас.

5. З малымі матэрыяльнымі магчымасцямі; эканамічна слабы. Дробная буржуазія. Дробны ўласнік. Дробныя прадпрыемствы. □ Тым часам з-за ўзгорка выплыў хутарок, сядзіба дробнага арандатара. Колас. // Які рэалізуецца ў малых маштабах, звязаны з малакаштоўнымі рэчамі. Дробны гандаль.

6. Які займае невысокае грамадскае або службовае становішча. Дробны чыноўнік. Дробная шляхта. □ Гэта — вагон трэцяга класа, напоўнены дробным людам, салдатамі, сялянамі. Мікуліч.

7. Нязначны; неістотны. Дробныя справы. Дробныя крыўды. □ Тым часам па ўсёй гэтай мясцовасці не спыняліся то дробныя баявыя сутычкі, то рух машын. Чорны. // перан. Пазбаўлены ўнутранай значнасці; нікчэмны. Смяльчак не зробіць шкоды. На гэта здольна толькі дробная парода, — Мышыная душа. Корбан. Хто ўваходзіць у дачыненні з дробнымі людзьмі, сам не з буйных або неўзабаве здрабнее сэрцам. Лужанін.

•••

Рассыпацца дробным макам гл. рассыпацца.

дро́бязнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць і якасць дробязнага (у 1 знач.). Дробязнасць інтарэсах).