Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

флюары́т, ‑у, М ‑рыце, м.

Мінерал з класа фтарыдаў, які выкарыстоўваецца ў металургіі, хімічнай, аптычнай і керамічнай прамысловасць плавікавы шпат.

[Ад лац. fluor — цячэнне.]

флюары́тавы, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да флюарыту, выраблены з флюарыту. Флюарытавая структура.

флюарэсцы́раваць, ‑руе; незак.

Спец. Мець здольнасць да флюарэсцэнцыі, свяціцца пад уздзеяннем якіх‑н. прамянёў. Ультрафіялетавыя прамяні прымушаюць многія рэчывы флюарэсцыраваць.

флюарэсцэ́нтны, ‑ая, ‑ае.

Спец. Заснаваны на флюарэсцэнцыі. Флюарэсцэнтны метад.

флюарэсцэ́нцыя, ‑і, ж.

З’ява свячэння некаторых рэчываў пасля таго, як асвятляльныя прамяні спыняюць дзеянне.

[Ад лац. fluor — цячэнне.]

флюга́рачны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да флюгаркі.

флюга́рка, ‑і, ДМ ‑рцы; Р мн. ‑рак; ж.

1. Эмблема карабля, змешчаная таксама і на рэчах, якія належаць караблю ці адносяцца да яго (шлюпкі, буйкі і пад.). // Флажок з гэтай эмблемай.

2. Рухомая жалезная труба, якая ўстанаўліваецца над дымавой або выцяжной трубой і аблягчае выхад дыму пры ветры.

3. На чыгунцы — стрэлачны паказальнік на стрэлках-пераводах.

4. Разм. Тое, што і флюгер (у 1 знач.).

флю́гер, ‑а, м.

1. Рухомае прыстасаванне, якое паказвае кірунак ветру. Сонца, якое заходзіла, залаціла самы верх цаглянай вежы і маленькі флюгер, выразаны з бляхі Карнеевым сынам Пятром. Даніленка. // Метэаралагічны прыбор для вызначэння сілы і змянення хуткасці ветру.

2. Уст. Флажок, які прымацоўваўся да пікі кавалерыста.

3. перан. Зневаж. Пра непастаяннага чалавека, які хутка мяняе свае погляды і перакананні. — Правільна, Сяргей Сяргеевіч! — у момант згадзіўся Грыбок. «Ну і флюгер!» — ужо без злосці і абурэння падумаў Шыковіч. Шамякін.

[Ад ням. Flügel — крыло.]

флю́герны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да флюгера (у 1, 2 знач.).

2. Уласцівы флюгеру (у 3 знач.).

флюіда́льны, ‑ая, ‑ае.

У выглядзе застылых патокаў вывержанай магмы, лавы. Флюідальная структура горных парод.