Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

трыпла́н, ‑а, м.

Самалёт, які мае тры нясучыя паверхні, размешчаныя адна над другой.

[Фр. triplan.]

тры́плекс, ‑у, м.

1. Склеенае трохслойнае безасколачнае шкло, пракладкай у якім з’яўляецца слой празрыстай пластмасы.

2. Назва розных канструкцый, саставаў, працэсаў, якія складаюцца з трох самастойных частак, элементаў, стадый.

[Ад лац. triplex — трайны.]

трыпле́т, ‑а, М ‑плоце, м.

1. Назва розных сістэм, устройстваў і пад., якія характарызуюцца наяўнасцю трох частак.

2. Трэці экземпляр якой‑н. рэчы (звычайна рэдкай).

3. У більярдзе — удар, пры якім шар трапляе ў цэль, адскочыўшы спачатку ад аднаго, потым ад другога борта.

[Ад фр. tripler — утройваць.]

трыпсі́н, ‑у, м.

Фермент соку падстраўнікавай залозы, які ўдзельнічае ў расшчапленні бялкоў.

[Ад грэч. thrypsis — размолванне.]

трыпу́тнік, ‑у, м.

Травяністая расліна сямейства трыпутнікавых з шырокім лісцем і дробнымі кветкамі ў коласападобным суквецці, якая расце абапал дарог, на лугах.

тры́пціх, ‑а, м.

1. Кампазіцыя з трох карцін, барэльефаў, малюнкаў і пад., аб’яднаных адной ідэяй, тэмай і сюжэтам. Разважаючы над гэтым, я прызнаўся Міхасю Андрэевічу, што лічыў яго карціны «Пакаранне», «Рабочыя» і «Хлеб» трыпціхам. Зуёнак. // Паэтычны твор з трох вершаў, урыўкаў і пад., аб’яднаных агульнай задумай.

2. Складаны абраз ​1, які мае тры створкі.

[Грэч. triptychos — трайвы.]

трырэ́ма, ‑ы, ж.

Старажытнарымскі ваенны карабель з трыма ярусамі вёслаў.

[Лац. triremis.]

тры́сель, ‑я, м.

Косы трохвугольны або чатырохвугольны парус, які ставіцца ззаду мачты.

[Англ. trysail.]

трыснёг, ‑нягу, м.

Вадзяная ці балотная шматгадовая расліна сямейства злакаў з раскідзістай мяцёлкай і каленчатым пустацелым або губчатым сцяблом.

•••

Цукровы трыснёг — трапічная ці субтрапічная расліна сямейства злакаў, з соку якой здабываецца цукар.

трысняго́вы, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да трыснягу. Трысняговыя зараснікі. // Які зарос трыснягом. Трысняговае балота, // Зроблены з трыснягу, здабыты з трыснягу. Трысняговы кошык. Трысняговы цукар.

2. Як састаўная частка некаторых батанічных і заалагічных назваў. Трысняговы верабей. Трысняговая асака.