Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

абазначэ́нне, ‑я, н.

1. Дзеянне паводле дзеясл. абазначаць — абазначыць (у 1 знач.).

2. Знак, метка і пад., з дапамогай якіх што‑н. абазначана. Умоўныя абазначэнні. Цікавыя абазначэнні.

аба́к, ‑а, м.

Спец. Верхняя частка галоўкі калоны звычайна ў форме чатырохвугольнай пліты.

[Ад грэч. abax (abakos) — стол, лічыльная дошка.]

абакра́дзены, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад абакрасці.

абакра́сці, ‑краду, ‑крадзеш, ‑крадзе; зак., каго-што.

Тайна забраць чужое; зрабіць пакражу. // перан. Несумленным спосабам пазбавіць каго‑н. якіх‑н. духоўных каштоўнасцей. І калі яшчэ не пакаралі — Пакараем той крывавы зброд, Тых, што чалавецтва абакралі На мільёны год. Панчанка. Анатоль Сяргеевіч, якога ўсе паважаюць, абакраў яе [Алёнчына] сэрца, забраў нешта дарагое, жаданае. Пянкрат.

абаламу́ціць, ‑мучу, ‑муціш, ‑муціць; зак., каго.

Разм. Увесці каго‑н. у зман.

абаламу́чаны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад абаламуціць.

абалване́лы, ‑ая, ‑ае.

Разм. Адурэлы, падобны на балвана, з рысамі балвана.

абалва́нены, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад абалваніць.

абалване́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.

Разм. Здурнець, зрабіцца балваном.

абалва́ніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак., каго-што.

1. Разм. Груба, збольшага абчасаць, падрыхтаваць для далейшай апрацоўкі. Абалваніць камень.

2. Абы-як на скорую руку пастрыгчы.

3. Пазбавіць здольнасці думаць, разумець, разважаць. // Абдурыць, ашукаць.