Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

ёмісты, .

  1. Змяшчальны, здольны змясціць у сабе многа чаго-н.

    • Ёмістая пасудзіна.
  2. перан. 3 вялікім і багатым зместам, сэнсам.

    • Ё. характар героя.

ёмішча, , н.

Пасудзіна, рэзервуар для змяшчэння чаго-н.

  • Ё. для вады.

ёмка1, прысл.

Зручна, добра.

  • Мне тут ё.
  • Ё. есці, уладкавацца.

ёмка2, , ж. (абл.).

Чапяла.

  • Трэба ёмку адрамантаваць: патэльні не бярэ.

ёмкі, .

  1. Зручны ў карыстанні (пра рэч).

    • Ё. інструмент.
  2. Зграбны, добра складзены (пра чалавека; разм.).

|| наз. ёмкасць, .

ён, ; займ. асаб.

  1. Указвае на прадмет гаворкі (выключаючы субяседнікаў).

  2. толькі Р. Ужыв. ў знач. прыналежнага займенніка.

    • Яго кніга.
  3. У спалучэнні з часціцай «вось» набывае ўказальны характар.

    • Вось яна — родная вёска!

ёрзаць, ; незак. (абл.).

Седзячы, круціцца на месцы.

  • Ё. на крэсле.

|| наз. ёрзанне, .

ёрш1, , м.

  1. Невялікая прэснаводная касцістая рыба сямейства акунёвых з калючымі плаўнікамі.

  2. Шчотка для мыцця бутэлек, лямпавага шкла і пад.

|| прым. яршовы, .

ёрш2, , м. (разм.).

Сумесь гарэлкі з півам, якая хутка і моцна ап’яняе.

ёсць1

  1. Форма цяпер. часу ўсіх асоб і мн. ліку дзеяслова быць; служыць звязкай у састаўным іменным выказніку.

    • Што ё. сумленне?
    • Закон ё. закон.
    • Гаспадарка ё. мая апора.
  2. Існуе, маецца ў наяўнасці.

    • Ё. спадзяванне.
    • Ё. у чым сумнявацца.
    • Што ёсць духу (разм.) —
      1. вельмі хутка (бегчы, ехаць і пад.);
      2. вельмі моцна (крычаць і пад.).