Verbum

церушыць, ✂ і церусіць, ✂, незак.

1. Пераціраць, здрабняць што-н. сухое.

2. Прымушаць што-н. сыпацца, падаць.

   • Ц. соль на хлеб.

3. Ісці, імжэць (пра дробны снег, дождж).

|| наз. церушэнне, ✂.

церці, ✂; незак.

1. Націскаючы, вадзіць узад і ўперад па чым-н.

   • Ц. падлогу шчоткай.
   • Ц. спіну мачалкай.

2. Размінаючы, ператвараць што-н. у парашок.

   • Ц. тытунь.

3. Пра абутак, адзенне: будучы цесным, нязручным, націраць, пашкоджваць скуру.

4. Пераціраць, рабіць мякчэйшым.

   • Ц. лён.

|| аднакр. церануць, ✂ і цярнуць, ✂.

церціся, ✂; незак.

1. Церці сябе чым-н.

   • Ц. ручніком.

2. Рухацца, дакранаючыся якой-н. паверхняй да іншай паверхні.

   • Крыгі церліся адна аб адну.
   • Змазаць дэталі машыны, каб не церліся.

3. перан. Знаходзіцца дзе-н., каля каго-н. без пэўнага занятку, ацірацца (разм.).

   • Хлапчукі церліся каля машыны.
   • Ц. каля начальства.

|| зак. пацерціся, ✂.

|| аднакр. цярнуцца, ✂.

цесля, ✂, м.

Тое, што і цясляр.

цесната, ✂, ж.

1. гл. цесны.

2. Адсутнасць прасторы.

   • Жыць у цеснаце.
   • У цеснаце, ды не ў крыўдзе (прыказка).

3. Скапленне людзей на малой прасторы.

   • У аўтобусе ц.

|| прым. цеснаваты, ✂.

цесны, ✂.

1. Які займае недастатковую плошчу, непрасторны.

   • Ц. пакой.
   • Цесная вулачка.
   • У вагоне цесна (у знач. вык.: цесната ў 3 знач.).

2. Пра адзенне, абутак і пад.: малы па размеру.

   • Цесныя боты.

3. Шчыльна размешчаны адзін каля аднаго.

   • Дзеці сядзелі цесным радком.
   • Цесна (прысл.) паставіць кнігі.

4. перан. Абмежаваны, вузкі.

   • Цеснае кола знаёмых.

5. перан. Блізкі, непасрэдна звязаны з кім-, чым-н.

   • Ц. кантакт.
   • Цесная дружба.
   • Гэтыя праблемы цесна (прысл.) звязаныя.

|| наз. цесната, ✂ і цеснасць, ✂.

цеста, ✂, н.

1. Вязкая маса з мукі, замешанай на вадзе, малацэ і пад.

   • Замясіць ц.
   • Здобнае ц.

2. Густая маса, атрыманая пры змешванні цвёрдага, сыпкага рэчыва з вадкасцю.

   • Бетоннае ц.

|| прым. цеставы, ✂.

цестамес, ✂, м.

Рабочы, які замешвае цеста, або апарат, які выконвае такую работу.

цестамясілка, ✂, ж.

Машына, якая месіць цеста.

• Механічная ц.

|| прым. цестамясільны, ✂.

цестападобны, ✂.

Па ступені густаты, вязкасці падобны на цеста.

• Цестападобная маса.

|| наз. цестападобнасць, ✂.