Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

хаціна, , ж.

Убогая, старая хата.

|| памянш. хацінка, .

хаця, (разм.).

  1. злуч. уступальны. уступальны. Падпарадкоўвае даданыя ўступальныя сказы, выступаючы ў значэнні: нягледзячы на тое, што.

    • Сонца грэла моцна, х. была ўжо восень.
  2. часц. ўзмацняльна-вылучальная. Самае меншае, ва ўсякім выпадку.

    • Вы ж х. не спазняйцеся.
  3. часц. ўзмацняльна-абмежавальная (звычайна ў спалучэнні з часц. «б») Нічога больш, акрамя гэтага, усяго толькі.

    • Х. б глыточак вады глынуць.

ха-ха, гукаперайм.

Служыць для перадачы гучнага смеху, рогату.

хваёвы, .

  1. гл. хвоя.

  2. Уласцівы хвоі; зроблены, атрыманы з хвоі.

    • Хваёвыя шышкі.
    • Хваёвая смала.

хваіна, , ж.

Тое, што і хвоя (у 1 знач.); адно дрэва хвоі.

хвала, , ж.

  1. Пахвала, адабрэнне.

    • Х. пра выдатную ткачыху разышлася па краіне.
  2. Воклік захаплення, удзячнасці, прызнання каму-, чаму-н.

    • Х. працаўнікам палёў.
  3. Агульнапрынятая думка пра каго-н., рэпутацыя.

    • Адзін з’еш хоць вала, дык адна х. (прыказка).

хвале...

Першая частка складаных слоў, якая адпавядае па знач. слову хваля і пішацца, калі націск у другой частцы падае не на першы склад, напр. хвалепадобны, хвалеўтваральнік.

хвалебны, .

У якім ёсць пахвала.

  • Хвалебная рэцэнзія.
  • Х. водзыў.

|| наз. хвалебнасць, .

хвалісты, .

Падобны на хвалі, на паверхню вады, пакрытую хвалямі.

|| наз. хвалістасць, .

хваліцца, ; незак.

Расхвальваць свае поспехі, заслугі; з пахвальбой расказваць пра свае ўчынкі, дасягненні і пад.

  • Ён любіць х.
  • Х. поспехамі.

|| зак. пахваліцца, .