наці́снуць, -ну, -неш, -не; -ні́; -нуты; зак.

1. што, на што і без дап. Стварыць ціск, налегчы цяжарам.

Н. на дзверы.

2. чаго. Выціскаючы, здабыць у якой-н. колькасці.

Н. соку з яблыкаў.

3. на каго-што і без дап. Зрабіць націск (у 3 знач.).

Н. на ворага з флангаў.

4. перан., на каго-што і без дап. Прымусіць або схіліць каго-н. да якога-н. дзеяння.

Н. на прафсаюз.

5. перан., на што і без дап. Энергічна ўзяцца за што-н. (разм.).

Н. на вучобу.

Н. на працу.

6. на што і без дап. Вымаўляючы, зрабіць лагічны націск.

7. што. Нацерці мазоль (мазалі; разм.).

|| незак. націска́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. націска́нне, -я, н. (да 1, 2 і 6 знач.) і на́ціск, -у, м. (да 1 знач.)

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ноль нуль, род. нуля́ м.;

абсолю́тный ноль физ. абсалю́тны нуль;

свести́ до ноля́ зве́сці да нуля́;

ноль внима́ния нуль ува́гі;

ноль без па́лочки нуль без па́лачкі.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

адтараба́ньваць

‘моцна стукаць, утвараючы шум, грукат; хутка гаварыць што-небудзь і без прамога дапаўнення; адцягваць, адвозіць што-небудзь цяжкае, вялікае, грузнае’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. адтараба́ньваю адтараба́ньваем
2-я ас. адтараба́ньваеш адтараба́ньваеце
3-я ас. адтараба́ньвае адтараба́ньваюць
Прошлы час
м. адтараба́ньваў адтараба́ньвалі
ж. адтараба́ньвала
н. адтараба́ньвала
Загадны лад
2-я ас. адтараба́ньвай адтараба́ньвайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час адтараба́ньваючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

вычыры́кваць

‘абзывацца пэўнымі гукамі, падобнымі на "чырык-чырык", спяваць такім чынам (вычырыкваць прыгожы матыў і без прамога дапаўнення)’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. вычыры́кваю вычыры́кваем
2-я ас. вычыры́кваеш вычыры́кваеце
3-я ас. вычыры́квае вычыры́кваюць
Прошлы час
м. вычыры́кваў вычыры́квалі
ж. вычыры́квала
н. вычыры́квала
Загадны лад
2-я ас. вычыры́квай вычыры́квайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час вычыры́кваючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

задзю́баць

‘забіць каго-небудзь дзюбай, чым-небудзь вострым; пачаць дзюбаць каго-небудзь, што-небудзь і без прамога дапаўнення’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. задзю́баю задзю́баем
2-я ас. задзю́баеш задзю́баеце
3-я ас. задзю́бае задзю́баюць
Прошлы час
м. задзю́баў задзю́балі
ж. задзю́бала
н. задзю́бала
Загадны лад
2-я ас. задзю́бай задзю́байце
Дзеепрыслоўе
прош. час задзю́баўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

куё́ўдзіць

‘лахмаціць што-небудзь (валасы, воўну і пад.); круціць, месці што-небудзь і без прамога дапаўнення (пра завіруху, вецер)’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. куё́ўджу куё́ўдзім
2-я ас. куё́ўдзіш куё́ўдзіце
3-я ас. куё́ўдзіць куё́ўдзяць
Прошлы час
м. куё́ўдзіў куё́ўдзілі
ж. куё́ўдзіла
н. куё́ўдзіла
Загадны лад
2-я ас. куё́ўдзі куё́ўдзіце
Дзеепрыслоўе
цяп. час куё́ўдзячы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

набухто́рваць

‘падбухторваць каго-небудзь; наліваць да краю што-небудзь, чаго-небудзь і без прамога дапаўнення (набухторваць вады і набухторваць у кубак)’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. набухто́рваю набухто́рваем
2-я ас. набухто́рваеш набухто́рваеце
3-я ас. набухто́рвае набухто́рваюць
Прошлы час
м. набухто́рваў набухто́рвалі
ж. набухто́рвала
н. набухто́рвала
Загадны лад
2-я ас. набухто́рвай набухто́рвайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час набухто́рваючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

набухто́рыць

‘падбухторыць каго-небудзь; наліць да краю чаго-небудзь і без прамога дапаўнення (набухторыць вады і набухторыць у кубак)’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. набухто́ру набухто́рым
2-я ас. набухто́рыш набухто́рыце
3-я ас. набухто́рыць набухто́раць
Прошлы час
м. набухто́рыў набухто́рылі
ж. набухто́рыла
н. набухто́рыла
Загадны лад
2-я ас. набухто́р набухто́рце
Дзеепрыслоўе
прош. час набухто́рыўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

набы́льваць

‘распавядаць, апісваць, пісаць што-небудзь і без прамога дапаўнення; выступаць у пэўнай якасці, мерыцца ў каго-небудзь (набыльваць на кавалера)’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. набы́льваю набы́льваем
2-я ас. набы́льваеш набы́льваеце
3-я ас. набы́львае набы́льваюць
Прошлы час
м. набы́льваў набы́львалі
ж. набы́львала
н. набы́львала
Загадны лад
2-я ас. набы́львай набы́львайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час набы́льваючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

нагламаздзі́ць

‘нагаварыць багата і не да ладу чаго-небудзь і без прамога дапаўнення; набіць галаву, забіць бакі; наваліць адно на другое’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. нагламазджу́ нагламаздзі́м
2-я ас. нагламаздзі́ш нагламаздзіце́
3-я ас. нагламаздзі́ць нагламаздзя́ць
Прошлы час
м. нагламаздзі́ў нагламаздзі́лі
ж. нагламаздзі́ла
н. нагламаздзі́ла
Загадны лад
2-я ас. нагламаздзі́ нагламаздзі́це
Дзеепрыслоўе
прош. час нагламаздзі́ўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)