Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

СкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

Бяле́йкі ’кросны для кужалю, тонкага палатна’ (Бяльк.). Да бі́ла (< *bi‑dlo).

Бялі́зна. Укр. біли́зна ’тс’. Слав. *bělizna (ад *bělъ ’белы’) — гэта спачатку ’белы колер’ (параўн. рус. белизна́). Такія словы лёгка паддаюцца канкрэтызацыі («рэчы, звязаныя з белым»). Адсюль і перанясенне націску. Можна ставіць пытанне і аб запазычанні з польск. bielizna ’тс’, але для гэтага не хапае даных. Параўн. Слаўскі, 1, 33.

Бялу́га, рус. белу́га, укр. білу́га. Ад *bёlъ ’белы’ + суфікс *‑ǫga. Гл. Трубачоў, Дополн., 1, 149.

Бяльмо́. Рус. бельмо́, укр. більмо́, польск. bielmo, чэш. bělmo і г. д. Прасл. *bělьmo, утварэнне суфіксам ‑ьmo ад *běl‑ ’белы’. Слаўскі, 1, 33. Сюды як метафара бе́льма ’вочы’ (Сцяц., Сцяшк. МГ), таксама бе́льмы (Нас., Сцяшк. МГ, Бяльк., Шат.), бельмачы́ (Сцяц.), більмакі́ (Бяльк.).

Бяля́сы ’белаваты, з белымі плямамі’ (Нас.). Вытворнае ад бе́лы. Параўн. рус. беле́сый, польск. białasy, славац. belasý. Гл. Трубачоў, Дополн., 1, 148.