Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

СкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

Ку́штаць (яйцы) ’стукаць аб зубы, правяраючы чыё яйцо мацнейшае’ (Сержп. Пр., З нар. сл., Нар. словатв., Янк. I). Няясна.

Кушы́н ’гліняная пасудзіна з ручкай для малака, збанок’ (З нар. сл., Жд. 2., Юрч.). Укр. кувшин, рус. кувшин ’тс’. Запазычанне з балтыйскіх моў. Непасрэдная крыніца не засведчана, але *kaušinas < kaušas (літ. kaušas ’коўш’). Параўн. коуш (гл.) (Лаўчутэ, Балтизмы, 39).

Кушы́нкі ’гарлачык жоўты, Nuphar luteum L.’ (Кіс.). Да кушын (гл.). Параўн. семантыку гарлачык.

Кушы́цы ’два кіі, на якія чаплялі ніт’ (Нар. лекс.). Відаць, да кашыцы. Гл. кош.

Кушэ́тка ’невялікая канапа з узгалоўем, але без спінкі’ (франц. coucheite) (ТСБМ, Сцяшк.). Запазычанне праз рус. кушетка ’тс’ з франц. мовы (Шанскі, 2, 8, 464).

Куя́ ’злосная жанчына’ (ТС). Параўн. каяцца (гл.) ’здзекавацца’.

Куяя́ ’хованкі’ (ТС) Да хаваць (гл.) з нерэгулярным не раходам х > к.

Кшталт ’манера’ (Нас., Яруш., Мядзв., Гарб.), ’падабенства, форма’ (Гарб.), ст.-бел. кшталтъ ’форма’. Праз польск. kształt ’форма’ з с.-в.-ням. gestalt ’тс’ (Булыка, Запазыч., 183–184; Слаўскі, 2, 280–281).

Кшэ́сла ’частка воза з ручкамі, да якіх прымацоўваецца драбіна’, параўн. польск. krzesło ’стул’ і літ. krislas ’папярочка ў возе’ (Сл. паўн.-зах., 2, 596). Балтызм з фанетыкай пад польскім уплывам.

Кы́бка ’ямка ў печы’ (Шушк.). Гл. кебка.