Кухта́ль ’удар кулаком’ (ТСБМ, Мат. Гом., Сцяшк., Бяльк., Сл. паўн.-зах., Янк. БП, Некр.). Балтызм. Параўн. літ. káukštelėti ’стукнуць, цюкнуць’. Арэал распаўсюджання лексемы — практычна ўся беларуская тэрыторыя. Час пранікнення вельмі старажытны (да падзення дыфтонгаў). Бел. кухталь можа разглядацца як вынік уздзеяння балтыйскага субстрату.
◎ Кухто́рыць ’гатаваць, кухарыць’ (ТС). Да кухтаў (гл.).
◎ Ку́ца ’цяжка, крута’ (Нас.). Да куса (гл.). Гл. таксама куцы.
◎ Куцабе́шка ’кукса’ (Яўс.). Да куцобка 2 (гл.). Суфіксацыя на ‑ешка (параўн. трупешка, лапешка) (Сцяцко, Афікс. наз., 153).
◎ Куцава́ць 1 ’тармасіць’ (Сцяшк. Сл.). Відаць, да *куксаваць, кукса (гл.).
◎ Куцава́ць 2 ’патрабаваць злучкі (пра авечку)’ (Сцяшк.), параўн. рус. куцай ’непакладаны баран’, якое цюрк. паходжання (тур. кос ’баран’) (Фасмер, 2, 437).
◎ Куцала́пы ’кароткарукі’ (Нас.). Да куцы (гл.) і лапа (гл.).
◎ Куцалім ’надта бедны гаспадар’ (Нар. сл.). Словаўтварэнне рэалізавалася тут праз канглютынацыю суфіксаў ‑аль і ‑ім. Куцы > куцаль (як доўгімдоўгаль) (Сцяцко, Афікс. наз., 94) > *куцалімы (як радзімы).
◎ Ку́цаць ’доўга перажоўваць што-небудзь’ (Сл. паўн.-зах.), ’пэцкаць, камячыць’ (Нар. сл.). Гукапераймальнае тыпу чвякаць, чмякаць. Параўн. коўчаць (гл.) ’мяць, жаваць’, коўць (гл.) ’глыток’.
◎ Ку́ца-ба́ба ’дзіцячая гульня, хованкі’ (ТС). Відаць, да ку‑ цавацьу (гл.) ’тармасіць’.
◎ Куцерма́, куцерэ́мка ’звада, шум, неразбярыха’ (ТС, Мат. Гом.). Параўн. кутарма (гл.).