Verbum

Во́чарадзь ’чарга’ (Шн., 2, КТС, Бяльк., Сцяшк., З нар. сл., Інстр. I). Новае запазычанне з рус. о́чередь, аб чым сведчыць ужыванне гэтага слова толькі ў адзіным значэнні ’людзі, якія размяшчаюцца ў пэўнай паслядоўнасці для атрымання чаго-небудзь’, у той час як у іншых значэннях ужываецца бел. чарга.

Во́чка ’дзірка, адтуліна’; ’ячэя ў сетцы’; ’значок на ігральнай карце’ (БРС); ’дзірка ў калодзе-вуллі для ўваходу пчол’ (Сержп. Борт., 21); ’пятля ў вязанні’ (Шат.); ’пятля ў нітах, у якую кідаюць нітку асновы’ (Шатал.). Памянш. да вока (гл.). Сюды ж, відавочна, і вочка ’газоўка’ (Мат. Гом.).

Во́чнік ’урач-акуліст’ (БРС), «вочны сведка» (Нас.). Да вока, вочы. У першым значэнні калька рус. глазник.

Во́чча ’бацька’ (у пачатку малітвы «Отче наш…») (Нас., Нік., Оч.). Рус. вотча ’тс’. Са ст.-рус. отче, кліч. скл. ад otьcь.

Во́ччан ’пчаляр’ (Бяльк.). Гл. вотчыч.

Во́ччым ’айчым’ (Бяльк., Юрч., Шатал.). Гл. айчым.

Во́чым, во́чымна ’надта’ (Шн., 1, рэч.; Сцяшк., КТС). Запазычанне з рус. очень, оченно ’тс’; параўн. бел. о́чынь < рус. оч́ень (Шуба, Прыслоўе, 184).

Вош (БРС, Нас., Касп., Шат., Бяльк., Бес., КТС, Ліс.). Рус. вошь, укр. вош, ст.-рус. въшь, польск. wesz, чэш. veš, в.-луж. woš, н.-луж. weš, серб.-харв. ва̑ш, у̑ш, славен. ùš, балг. въ́шка, макед. вошка. Хутчэй за ўсё з і.-е. *u̯es‑/*u̯os‑ (*us > vъx‑ь > vъšь) ’паядаць, пажыраць’ (Мартынаў, вусн. паведамл.). Роднаснымі лічаць літ. vévesa ’гусіная вош’ (рэдуплікацыя ад *u̯es‑, Мікала, IF, 26, 295 і наст.), víevesa, vievesà з *veivesa (Буга, РФВ, 67, 247 і наст.; Траўтман, 336); далей параўноўваюць з гоц. frawisan ’пажыраць’, з літ. usnìs, лат. usna ’чартапалох’, алб. usht ’колас’ (Фрэнкель, 1172). Шульцэ, якога падтрымліваюць Голуб-Копечны (413) і Махэк₂ (686), аб’ядноўвае прасл. *vъšь, літ. utė̃., ст.-інд. yū‑ka, герм. lûs ’вош’ у адной праформе на *lʼu‑, што неверагодна па фанетычных прычынах. Мала верагодна і версія Міклашыча (396) (сувязь з літ. utė̃ ’вош’, лат. uts ’тля’). Апошнія аддзяляюцца ад этымалагізуемай групы (Эндзелін, RS, 11, 37; Фасмер, 1, 359 і наст.; Шанскі, 1, В, 180).

Во́шва (Гарэц.). Гл. ошва.

Во́шкі ’расліна свінакроп, тарыца звычайная, Spergula vulgaris’ (Інстр. II, Кіс.). Рус. во́шки ’тарыца, Spergula arvensis’. Назва, відавочна, утворана ад вош (гл.) па выгляду дробнага насення.