е́сці несов.

1. есть, ку́шать;

ве́льмі хаце́лася е. — о́чень хоте́лось есть;

е́шце, калі́ ла́ска — ку́шайте, пожа́луйста;

2. есть;

густы́ дым еў во́чы — густо́й дым ел глаза́;

3. есть;

яду́ць камары́ — едя́т комары́;

моль есць адзе́нне — моль ест оде́жду;

4. перен. (мучить) есть, глода́ть;

мяне́ есць туга́ — меня́ ест (гло́жет) тоска́;

5. перен., прост. (изводить) грызть, есть;

е. каго́-не́будзь з ра́ніцы да ве́чара — грызть (есть) кого́-л. с утра́ до ве́чера;

◊ е. вача́мі — есть глаза́ми;

е. про́сяць — (шутл., об обуви) есть про́сят;

еш — не хачу́ — ешь — не хочу́;

е́жма (по́едам) е. — по́едом есть;

дарэ́мна хлеб е. — зря хлеб есть;

е. чужы́ хлеб — есть чужо́й хлеб;

е. хлеб — (з чаго) име́ть сре́дства к жи́зни;

ма́ла ка́шы еў — ма́ло ка́ши ел;

пасалі́ўшы, мо́жна е. — сно́сно; та́к себе; бо́лее или ме́нее;

е. папо́ўніцы — есть (упи́сывать) за о́бе щёки;

есць як не ў сябе́ — и куда́ то́лько у него́ дева́ется;

няха́й бу́дзе — е. не про́сіць — запа́с карма́на не дерёт;

хлеб-соль еш, а пра́ўду рэж — посл. хлеб-соль ешь, а пра́вду режь;

чаго́ не ясі́, таго́ ў рот не нясі́ — посл. чего́ не ешь, того́ в рот не неси́;

па ім няха́й хоць воўк траву́ есць — погов. по нему́ хоть трава́ не расти́;

у го́ры жыць ды з пе́рцам е. — погов. ирон. в го́ре жить и с пе́рцем есть;

хто не працу́е, той не есць — посл. кто не рабо́тает, тот не ест

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

які́, ‑ая, ‑ое; займ.

1. пытальны. Абазначае пытанне аб якасці, уласцівасці каго‑, чаго‑н. «Патрэбны тэмпы», — сказаў Куніцкі. — «Якія тэмпы?» — «Такія. Бальшавіцкія». Самуйлёнак. І хто яны? Якія людзі? Мо праўды светлае сыны? Куды ідуць? Чаго там блудзяць? З якою помстаю для суддзяў Нясуць на сэрцы кайданы? Трус. // Абазначае пытанне аб часе і парадку з’яўлення каго‑, чаго‑н. У якой колькасці і якім парадкам паедзем на палявыя работы? // Каторы іменна, каторы па парадку. Якая ж цяпер гадзіна? □ Ох, гэта дзецям знаць цікава, Калі якая будзе страва?.. Колас. // Ужываецца ў рытарычных пытаннях і воклічах у значэнні: «зусім не», «хіба», «ніякі». — Які з цябе будзе муж! — сказала Мальвіна, калі Адам прапанаваў выйсці за яго замуж. Корбан. І стралок з .. [Талаша] быў не кепскі: які ж ён быў бы паляшук, каб не ўмеў добра страляць? Колас.

2. азначальны. Выражае захапленне, здзіўленне якасцю, уласцівасцю каго‑, чаго‑н. Якія горы! А сады якія! Панчанка. Час не так вялікі, а якія змены! Колас. — І якая дзяўчына! — хваліў Веру Рыгор Паўловіч. — Партызанка, камсамолка, мае медаль «За баявыя заслугі». Арабей. // (у спалучэнні са словам «вось»). Такі. Латаны кажушак Ці такая ж світка, Лапці на сем вушак — Вось які Мікітка. Крапіва. Калі строга разбірацца ў фактах, то хата, аб якой была тут гутарка, не зусім дведава хата.. Шэсцьдзесят гадоў таму назад прыстаў Талаш у прымы да Насці Балыгі.. Вось якім парадкам стаў Талаш уладаром гэтай хаты. Колас. // (у спалучэнні са словам «хоць»). Любы, магчымы, усякі. Хоць які там салдацкі пачастунак, але ён, відаць, быў дарагі для дзіцяці. Няхай. Можа, хоць сукеначку [Нюрка] якую сабе справіць, пальцечка, не будзе локцямі свяціць. Гіль.

3. неазначальны. Разм. Які-небудзь, якісьці. Праз якіх хвілін пяток вартавы асцярожна падсунуў.. [Васілю Іванавічу] пад галаву нечую ватоўку, пакрыў шынялём. Лынькоў. Пільня патроху скрыпела, і не на адны толькі вайсковыя патрэбы. Праўда, цывільных рабочых тут было ўсяго якіх чалавек дзесяць. Чорны. [Люська:] — Хто той чарнявы? У будзёнаўцы?.. Брат ваш ці сваяк які блізкі-далёкі? Ракітны. // Каторы. Дзе ж вы хаваліся? Мой жа стары які дзень шукае вас па лесе. Дзенісевіч.

4. адносны. Падпарадкоўвае даданыя азначальныя сказы. Наперадзе.. цягнулася паласа альховых кустоў, праз якія працякаў ручай. Шамякін. Прыгоды, якія пачаліся яшчэ раніцой, не скончыліся для людзей пад самы вечар. Лынькоў. Чырвонаармеец узышоў на гнілы ганак, усходы якога ляжалі на падстаўленых камянях. Чорны. / Пры наяўнасці суадноснага слова ў галоўным сказе. З-пад гаці спакойна цякла рэчка, несучы тую порцыю вады, якую прызначалі ёй будаўнікі. Колас. [Русаковіч:] Я гавару пра тыя дасягненні, якія ўжо выкарыстоўваюцца на перадавых заводах. Крапіва.

5. адносны. Падпарадкоўвае даданыя дапаўняльныя сказы. Не гадаю, з якое дарогі ўбачу я край любы мой. Панчанка. Якая гэта была надзея, на што накіроўвалася яна, якая яе была сутнасць — Раман не мог разабрацца. Колас. / Пры наяўнасці суадноснага слова ў галоўным сказе. Помню, я думаў пра тое, які дзень там, у нас, за Дняпром. Шамякін.

6. адносны. Падпарадкоўвае даданыя выказнікавыя сказы. Які ты ў быту, такі ты і на справе. Корбан. [Ціхан:] — А наш народ угору ўзняўся, Васіль Іванавіч, не той ён, якім быў у тыя гады. Лынькоў. Якая работа, такая і плата. Прыказка.

7. адносны. Падпарадкоўвае даданыя дзейнікавыя сказы. Сустракаліся і такія, якія нібы абмяклі адразу, страцілі ўсякую волю і жылі раслінным жыццём, абы дзень пражыць. Лынькоў.

•••

З якой (гэта) ласкі? гл. ласка.

Калі што якое гл. што.

На якое ліха (лаянк.) гл. ліха.

Не лезе ні ў якія вароты гл. лезці.

Ні за якія грошы гл. грошы.

Ні ў якім выпадку гл. выпадак.

Ні ў якой меры гл. мера.

Якая розніца? гл. розніца ​1.

Які з сябе (сабою)? — як выглядае? (пра знешнасць чалавека).

Якім ветрам (прыгнала, занесла, прынесла) гл. вецер.

Якім макарам гл. макарам.

Якога чорта гл. чорт.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

pass

[pæs]

1.

v., passed, passed or past

1) прахо́дзіць паўз што; праяжджа́ць, міна́ць

Many people pass our house every day — Шмат людзе́й прахо́дзіць паўз на́ш до́м штодня́

The parade passed — Прайшо́ў пара́д

We passed the street — Мы прае́халі ву́ліцу

2)

а) перадава́ць, падава́ць

Read this and pass it on — Прачыта́й гэ́та і перада́й дале́й

Pass the salt, please! — Калі́ ла́ска, пада́йце соль!

б) перахо́дзіць

His farm passed to his children — Яго́ная гаспада́рка перайшла́ да дзяце́й

3) здава́ць

to pass the examination — здаць экза́мен

4)

а) прыма́ць, право́дзіць (зако́н, рэзалю́цыю)

to get a bill passed — праве́сьці законапрае́кт

б) право́дзіць, ба́віць час

We passed the days happily — Мы ве́села право́дзілі дні

5) перахо́дзіць

Water passes from a liquid to a solid state when it freezes — Вада́ перахо́дзіць з ва́дкага ста́ну ў цьвёрды, калі́ замярза́е

Money passes from person to person — Гро́шы хо́дзяць з рук у ру́кі

6) прапуска́ць

to pass an insult — не зварача́ць ува́гі на абра́зу

7) перадава́ць

to pass the ball — падава́ць мя́ч, пасава́ць

8) (у гульні́ ў ка́рты), пасава́ць

2.

n.

1) прахо́д -у m.

2) зда́ча экза́мэну без адзна́кі

3) про́пуск -у m.; бяспла́тны біле́т

4) фо́кус штукара́

5) ву́зкая даро́га, сьце́жка f., цясьні́на ў гара́х

6) пас -у m. (у гульні́ ў ка́рты)

7) informal залёты pl.

8) стан -у m., стано́вішча n., сытуа́цыя f.

Things have come to a strange pass — Спра́вы дайшлі́ да дзі́ўнага ста́ну

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

pass​2 [pɑ:s] v.

1. прахо́дзіць, праязджа́ць;

I just passed her in the street. Я толькі што сустрэў яе на вуліцы;

The road passed near the lake. Дарога праходзіла ля возера.

2. перадава́ць;

pass smth. to smb. перадава́ць што-н. каму́-н.;

Pass me the salt, please. Перадайце соль, калі ласка.

3. право́дзіць час; ба́віць час;

Where did you pass the summer? Дзе вы правялі лета?

4. перахо́дзіць;

The money passed to the son. Грошы перайшлі да сына;

Let’s pass to ano ther topic. Пяройдзем да іншай тэмы.

5. прыма́ць (закон, рашэнне, рэзалюцыю і да т.п.)

6. прахо́дзіць (выпрабаванне);

pass an exam здаць экза́мен

7. sport пасава́ць, рабі́ць пас

pass away [ˌpɑ:səˈweɪ] phr. v.

1. зніка́ць

2. адыхо́дзіць (на той свет), паміра́ць

pass by [ˌpɑ:sˈbaɪ] phr. v.

1. прахо́дзіць мі́ма;

She felt that life was passing her by. Яна адчувала, што жыццё праходзіць міма яе.

2. прапуска́ць

pass for [ˌpɑ:sˈfɔ:] phr. v. сы́сці за (каго-н./што-н.);

She could pass for a younger woman. Яе лёгка можна прыняць за маладзейшую жанчыну.

pass off [ˌpɑ:sˈɒf] phr. v.

1. спыня́цца

2. прахо́дзіць;

The meeting passed off well. Пасяджэнне прайшло паспяхова.

3. выдава́ць сябе́ за (каго-н.);

He passes himself off as a foreigner. Ён выдае сябе за іншаземца.

pass on [ˌpɑ:sˈɒn] phr. v.

1. перадава́ць

2. перахо́дзіць

pass out [ˌpɑ:sˈaʊt] phr. v.

1. раздава́ць

2. стра́чваць прыто́мнасць

pass over [ˌpɑ:sˈəʊvə] phr. v. прапуска́ць, пакіда́ць без ува́гі, абыхо́дзіць маўча́ннем;

They chose to pass over her rude remarks. Яны вырашылі праігнараваць яе грубыя заўвагі.

pass up [ˌpɑ:sˈʌp] phr. v. infml адмаўля́цца ад (чаго-н.);

Why did you pass up the opportunity to go to university? Чаму вы адмовіліся ад магчымасці паступіць ва ўніверсітэт?

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

честь ж.

1. го́нар, -ру м.;

де́ло че́сти спра́ва го́нару;

заде́ть чью́-л. честь закрану́ць (абра́зіць) чый-не́будзь го́нар;

2. (самое драгоценное) го́нар, -ру м.; (гордость) го́рдасць, -ці ж.;

э́тот студе́нт — честь на́шего институ́та гэ́ты студэ́нт — го́нар (го́рдасць) на́шага інстыту́та;

3. (почёт, уважение) паша́на, -ны ж.; пава́га, -гі ж.; го́нар, -ру м.;

быть в чести́ быць у паша́не;

э́то больша́я честь для меня́ гэ́та вялі́кі го́нар (паша́на, пава́га) для мяне́;

4. воен. го́нар, -ру м., паша́на, ж.;

отдава́ть честь выка́зваць паша́ну;

во́инская честь вайско́вы го́нар;

◊

в честь (кого-, чего-л.) у го́нар (каго-, чаго-небудзь);

вы́йти с че́стью вы́йсці з го́нарам;

де́лать (сде́лать) честь а) рабі́ць (зрабі́ць) го́нар; б) (оказывать, оказать уважение) рабі́ць (зрабі́ць) ла́ску;

име́ть честь уст. мець го́нар;

к че́сти (чьей-л.) на го́нар (каму-небудзь), на сла́ву (каму-небудзь);

пора́ и честь знать трэ́ба ме́ру ве́даць;

послу́шать че́стью паслу́хаць па-до́браму;

проси́ть че́стью прасі́ць па-до́браму;

по че́сти говоря́ пра́ўду (шчы́ра) ка́жучы;

счита́ть за честь мець за го́нар;

честь и ме́сто калі́ ла́ска, сяда́йце; паша́на і ме́сца;

честь че́стью як ма́е быць; як нале́жыць;

береги́ честь смо́лоду погов. шану́йся замалада́ — не напатка́е бяда́; шану́й сябе́, то й лю́дзі шанава́ць бу́дуць;

по труду́ и честь яка́я спра́ва, така́я і сла́ва; як дба́еш, то й пава́гу ма́еш.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

ве́даць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каго-што.

1. Знаць што‑н., мець уяўленне пра што‑н. Ведаць жыццё вёскі. □ Дабрацца летам да Глухога вострава мог толькі той, хто дасканала ведаў звілістыя сцежкі між дрыгвы і куп’я. Колас. Месца пад падлогай, кожную дошку самой падлогі Міколка ведаў, як свае пяць пальцаў. Лынькоў. І ўсё ж горад здаваўся.. [Галіне] нечым непадобным на той, якім яна ведала яго дагэтуль. Мележ. // пра каго-што, аб кім-чым і без дап. Мець звесткі пра каго‑, што‑н. [Карага:] — А дзе.. [бацька] цяпер — не ведаю; і ты, брат, відаць, не ведаеш аб сваёй радні. Колас.

2. Мець веды, навыкі, умець рабіць што‑н. Ведаць урок. Ведаць матэматыку. □ Вядома, што Багушэвіч добра ведаў польскую мову, чытаў многіх польскіх пісьменнікаў, нават сам пісаў вершы па-польску. Ларчанка.

3. Быць знаёмым з кім‑н. Раптам.. падышла маладая дзяўчына. Зося яе не ведала. Чорны. Сцяпана ўсе ведалі як.. памяркоўнага чалавека. Кавалёў. // Адрозніваць ад другіх. Мікола добра ведае гэтыя шэрыя пранізваючыя вочы [сакратара]. Бядуля.

4. Усведамляць, уяўляць; разумець. [Масладуда:] — Ну, не гаруй, не такі ён хлопец, каб загінуць ні за што ні пра што. Ён сваю дарогу ведае. Лынькоў. Мы ведалі: вайне-грабежніцы не пакасіць нас, не пажаць. Панчанка.

5. Перажываць, адчуваць; мець справу, знацца, знаць. І горшай у свеце навалы Не ведаў ніколі народ. Колас. Сэрца.. [жанчыны] поўнілася пяшчотаю да гэтага няшчаснага хлопчыка, які не ведае нават, што такое звычайная чалавечая ласка. Шамякін. Маёнтак быў зусім пад бокам, а ў панскіх пакоях — такі прастор, якога дагэтуль не ведалі ні кадрыль, ні лявоніха. Брыль. Кучаравая галава [Гушкі] амаль што ўсе дні на дварэ не ведала шапкі. Чорны.

6. кім-чым. Кіраваць, распараджацца кім‑, чым‑н. Ведаць трэстам. Ведаць перапіскай.

7. і з дадан. дап. Памятаць, не забываць. [Васіль:] — Ведай вось, як з пустымі рукамі хадзіць. Брыль. Няхай жа ведаюць бандыты, Што гэта кроў падзе на іх. Колас.

8. у знач. пабочн. Ужываецца ў тых выпадках, калі неабходна звярнуць увагу субяседніка на тэму гутаркі. [Клава:] Ведаеце, я забылася тую песню пра косы. Крапіва.

•••

Бог (святы) ведае (хто, што, куды, колькі, які) гл. бог.

Бог (чорт, пярун, ліха, халера) яго (цябе, яе, вас, іх) ведае гл. бог.

Будзеш (будзеце і г. д.) ведаць — форма пагрозы каму‑н.

Ведай (знай) нашых; няхай ведаюць (знаюць) нашых — вось мы якія, вось з кім маеце справу. — Хапіліся! — задаволена кажа Жаўтых, седзячы на дне, і радасна смяецца, густа наморшчыўшы свой зашчацінены за ноч сіняваты твар. — Усё ж абдурылі — ведай нашых! Быкаў.

Ведаць дарогу — папярэдне быць знаёмым з чым‑н.

Ведаць (паказаць), дзе ракі зімуюць — ужываецца як пагроза.

Ведаць меру — трымаць сябе ў пэўных рамках, устрымлівацца ад лішняга.

Ведаць не ведаю, знаць не знаю — аб поўным няведанні чаго‑н., нежаданні знацца, мець справу з кім‑, чым‑н.

Ведаць, пачым фунт ліха — пазнаць, як цяжка жыць у горы, нястачы. Сама Аўдоля хапіла гора нямала. Ведае, пачым фунт ліха. Крапіва.

Ведаць сваё месца — весці сябе адпаведна свайму становішчу, не ўмешвацца не ў свае справы; быць сціплым.

Ведаць толк у чым‑н. — разбірацца ў чым‑н. з веданнем справы.

Ведаць у твар — ведаць каго‑н. з выгляду, але не быць знаёмым.

Ведаць усе хады і выхады — добра ведаць што‑н., мець дакладныя звесткі аб чым‑н., быць сваім чалавекам дзе‑н.

Ведаць цану каму‑, чаму‑н. — ведаць хто (або што) чаго варты.

Ведаць як аблупленага — вельмі добра ведаць каго‑н.

Ведаць як свае пяць пальцаў — вельмі добра, грунтоўна ведаць што‑н.

Ліха ведае (хто, што, які, куды і пад.) гл. ліха.

Не ведаць (не знаць), куды (дзе) вочы дзець (падзець) — пра пачуццё вялікага сораму.

Не ведаць, куды (дзе) дзецца (падзецца) — а) разгубіцца, збянтэжыцца ад сораму, непакою; б) разгубіцца ад нечаканай пагрозы.

Не ведаць (не знаць), куды (дзе) рукі дзець (падзець) — пра збянтэжанасць, пачуццё сарамлівасці.

Не ведаць (не знаць), куды (дзе) сябе дзець (надзець) — не ведаць, чым заняцца.

Хто яго (цябе, яе, вас, іх) ведае гл. хто.

Чорт ведае (хто, што, які куды і пад.) гл. чорт.

Чорт ведае што! гл. чорт.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

до́бры

1. хоро́ший;

д. настро́й — хоро́шее настрое́ние;

~рыя ве́сткі — хоро́шие ве́сти;

~рая кні́га — хоро́шая кни́га;

~рыя ўмо́вы — хоро́шие усло́вия;

д. густ — хоро́ший вкус;

2. (чуткий, отзывчивый) до́брый;

3. (содержащий похвалу) хоро́ший, ле́стный;

д. во́дзыў — хоро́ший (ле́стный) о́тзыв;

4. (славный) до́брый;

~рае імя́ — до́брое и́мя;

пакі́нуць аб сабе́ ~рую па́мяць — оста́вить о себе́ до́брую па́мять;

5. (умелый, старательный) хоро́ший;

д. ма́йстар — хоро́ший ма́стер;

д. гаспада́р — хоро́ший хозя́ин;

6. (довольно большой) изря́дный, прили́чный, поря́дочный;

д. кава́лак — изря́дный кусо́к;

7. (благоприятный) хоро́ший, благотво́рный;

д. ўплыў — хоро́шее (благотво́рное) влия́ние;

8. (удачный) хоро́ший, благополу́чный;

д. вы́нік — хоро́ший (благополу́чный) результа́т;

9. съедо́бный;

д. грыб — съедо́бный гриб;

10. (приносящий благо) благода́тный;

д. клі́мат — благода́тный кли́мат;

11. (близкий) хоро́ший, до́брый;

д. знаёмы — хоро́ший (до́брый) знако́мый;

12. (о стороне материи) лицево́й;

д. бок — лицева́я сторона́;

◊ д. ве́чар! — до́брый ве́чер!;

д. дзень! — до́брый день!; здра́вствуй(те);

~рай но́чы! — до́брой (споко́йной) но́чи!; прия́тного сна!;

д. ге́ній — до́брый ге́ний;

д. інтэ́рас! — хоро́шенькое де́ло!;

~рая ца́ца! — хоро́ш гусь!;

д. дзя́дзька — благоде́тель;

~рага патро́шку — хоро́шего понемно́жку;

лю́дзі ~рыя — честно́й наро́д; лю́ди до́брые;

у д. час — в до́брый час;

па ~рай во́лі — по до́брой во́ле;

~рая гадзі́на — би́тый час;

лю́дзі ~рай во́лі — лю́ди до́брой во́ли;

(калі́) на д. лад — (е́сли) по-настоя́щему; как поло́жено;

~рага сло́ва не ва́рты — до́брого сло́ва не сто́ит;

успаміна́ць (паміна́ць) ~рым сло́вам — вспомина́ть (помина́ть) до́брым сло́вом;

~рае сэ́рца — (у каго) до́брое се́рдце (у кого);

д. га́ндаль — хоро́шенькое де́ло;

твая́ (яго́ і г.д.) ~рая во́ля — твоя́ (его́ и т.д.) до́брая во́ля;

~рая ла́ска — (чыя) до́брая во́ля (чья);

~рае во́ка — хоро́ший глаз;

лепш благі́ мір, чым ~рая сва́рка — посл. худо́й мир лу́чше до́брой ссо́ры

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

move​2 [mu:v] v.

1. ру́хаць; ру́хацца;

I can’t move my fingers. Я не магу паварушыць пальцамі;

Don’t move! Не рухайся!

2. пераязджа́ць;

Their office moved to a new building. Іхні офіс пераехаў у новы будынак.

3. мяня́ць (месца, працу, інтарэсы);

He often moved jobs. Ён часта мяняў месца працы.

4. хвалява́ць, крана́ць, узру́шваць;

The sight moved him to tears. Гэта сцэна кранула яго да слёз.

5. fml уно́сіць прапано́ву, прапанава́ць;

He moved that the meeting should be adjourned. Ён прапанаваў адкласці сход.

6. fml вымуша́ць, прымуша́ць;

He works when the spirit moves him. Ён працуе, калі ў яго ёсць настрой.

move about [ˌmu:vəˈbaʊt] phr. v.

1. перастаўля́ць;

They moved the furniture about. Яны пераставілі мэблю;

He was moved about a lot. Яго часта пераводзілі з адной пасады на другую.

2. пераязджа́ць; раз’язджа́ць;

He moves about a lot. Ён многа раз’язджае.

move along [ˌmu:vəˈlɒŋ] phr. v. ісці́ дале́й; праця́гваць рух;

Move along there, please! Праходзьце, калі ласка! Не затрымлівайцеся!

move around [ˌmu:vəˈraʊnd] phr. v. =

move aboutmove in [ˌmu:vˈɪn] phr. v.

1. сялі́цца (з кім-н.), уязджа́ць у кватэ́ру;

They moved in next door. Яны пасяліліся ў суседняй кватэры.

2. уво́дзіць;

Troops were moved in. Былі ўведзены войскі.

move off [ˌmu:vˈɒf] phr. v. крана́цца (з месца), пачына́ць ру́хацца;

The train moved off. Цягнік крануўся.

move on [ˌmu:vˈɒn] phr. v.

1. ру́хаць напе́рад; ру́хацца напе́рад;

He moved оn the hands of the clock. Ён перавёў стрэлкі гадзінніка наперад;

She stopped and then moved on. Яна спынілася, а потым зноў пайшла.

2. загада́ць адысці́, прыму́сіць адысці́;

The police moved the crowd on. Паліцыя прымусіла натоўп адысці.

3. мяня́ць ме́сца пра́цы;

She moved оn to a better job. Яна перайшла на лепшую работу.

move out [ˌmu:vˈaʊt] phr. v. высяля́ць; высяля́цца

move up [ˌmu:vˈʌp] phr. v.

1. пасу́нуць; пасу́нуцца;

Can you move up a few seats? Ці не маглі б вы перасесці на некалькі месцаў?

2. прасу́нуць; прасу́нуцца; даць/атрыма́ць павышэ́нне;

Last year he was moved up. Летась ён атрымаў павышэнне.

3. павялі́чыць; павялі́чыцца;

Prices moved up. Цэны выраслі.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

уго́дно

1. безл., в знач. сказ. (нужно) трэ́ба; (желательно) пажада́на; часто переводится личными формами глаг. хаце́ць, жада́ць; захаце́ць, пажада́ць, зажада́ць; а также безличными глаг. хаце́цца, захаце́цца; при выражении вежливости, иронии, неудовольствия и т. п. переводится оборотами мець ла́ску, зрабі́ць ла́ску;

что вам уго́дно? што вам трэ́ба?, чаго́ вы хо́чаце?;

ви́дно, так ему́ бы́ло уго́дно віда́ць, так яму́ было́ пажада́на (так яму́ хаце́лася);

не уго́дно ли вам молока́? ці не хо́чаце (не жада́еце) вы малака́?;

как вам уго́дно як (вы сабе́) хо́чаце, як ва́ша ла́ска;

я сде́лаю всё, что вам бу́дет уго́дно я зраблю́ ўсё, што вы захо́чаце (пажада́еце);

кому́ уго́дно вы́сказаться? хто хо́ча вы́казацца?;

2. част. како́й уго́дно які́ хо́чаш, які́ хо́чаце, (всё равно какой) абы-які́, (всякий) уся́кі;

кто уго́дно хто хо́чаш, хто хо́чаце, (всё равно кто) абы-хто́;

что уго́дно што хо́чаш, што хо́чаце, (всё равно что) абы-што́;

где уго́дно дзе хо́чаш, дзе хо́чаце, (всё равно где) абы-дзе́, (везде) усю́ды;

когда́ уго́дно калі́ хо́чаш, калі́ хо́чаце, (всё равно когда) абы-калі́, (всегда) заўсёды;

как уго́дно як хо́чаш, як хо́чаце, (всё равно как) абы-я́к;

куда́ уго́дно куды́ хо́чаш, куды́ хо́чаце, (всё равно куда) абы-куды́;

отку́да уго́дно адку́ль хо́чаш, адку́ль хо́чаце, (всё равно откуда) абы-адку́ль, (отовсюду) адусю́ль;

ско́лько уго́дно ко́лькі хо́чаш, ко́лькі хо́чаце, (всё равно сколько) абы-ко́лькі;

◊

не уго́дно ли ці не ма́еце (не бу́дзеце мець) ла́ску, ці не жада́еце;

ско́лько душе́ уго́дно ко́лькі душа́ хо́ча (жада́е);

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

do

I [du:]

1.

v.t., did, done, doing

1) рабі́ць; выко́нваць

to do one’s work — выко́нваць, рабі́ць сваю́ рабо́ту

What can I do for you? — чым магу́ вам служы́ць?

to do the dishes — памыць по́суд

to do one’s hair — зрабі́ць фрызу́ру

2) прычыня́ць

it’ll only do you good — Гэ́та вам то́лькі по́йдзе на кары́сьць

to do harm — спрычыня́ць шко́ду, шко́дзіць

3) аддава́ць

to do homage — аддава́ць паша́ну

to do justice — аддава́ць нале́жнае

4) гатава́ць; зака́нчваць

The roast will be done in an hour — Сма́жаніна бу́дзе гато́вая за гадзі́ну

2.

v.i.

1) рабі́ць

You have done wisely — Вы зрабі́лі разу́мна

2) ме́цца, адчува́ць сябе́

How do you do? — Як ма́ецеся? Як ма́ешся?

The farmers are doing badly — Земляро́бы ў цяжкі́м стано́вішчы

3) ужыва́ецца ў ро́лі дапамо́жнага дзеясло́ва

Do you speak French? — Ці Вы гаво́рыце па-францу́ску?

No, I do not speak French — Не, я не гавару́ па-францу́ску

He did not see me — Ён ня ба́чыў мяне́

Did you not see me? — Ці Вы мяне́ ня ба́чылі?

We did see you — Мы вас ба́чылі

I do want to go — Я запраўды́ хачу́ ісьці́

Do come — Калі́ ла́ска, прыдзе́це

He works as much as you do — Ён працу́е гэ́тулькі ж, ко́лькі й Вы

Do you know them? Yes, I do — Вы зна́еце іх? Але́, зна́ю

He likes swimming and so do I — Ён лю́біць пла́ваць і я такса́ма

•

- do a play

- do away with

- do in

- do over

- do with

- do without

- Done!

- have to do with

- it is his doing

- it isn’t done

- That will do!

- That will not do

- What do you do for a living?

II [doʊ]

n.

до (но́та)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)