шоўк, ‑у; мн. шаўкі, ‑оў; м.
1. Валакно, якое выпрацоўваюць вусені тутавага шаўкапрада.
2. Ніткі або пража з такога валакна ці са штучнага сінтэтычнага валакна. Шоўк-сырэц. □ Перад аперацыяй Людміла выстаўляла на стол усё, што лічыла неабходным. Калі ішла дадому, для другой змены пакідала на сталах ёд, бінты, навакаін, эфір, шоўк зашываць раны, адным словам, усё, што магло спатрэбіцца на аперацыі. Арабей.
3. Тканіна з такіх нітак, пражы ці са штучнага, сінтэтычнага валакна. На .. [дзяўчыне] была сукенка з квяцістага шоўку. Васілевіч. Багата важаць працадні: Нашый сукенак яркіх, Бяры шаўкі — усе яны — Свае, айчыннай маркі. Лужанін. // Разм. Вопратка, адзенне, вырабы з такой тканіны. Там... У аксаміце, золаце і шоўку Гадавалася, расла Панская дачка Марына. Бядуля. Пані злосна чмыхнула. Шаўкамі Зашумела, выскачыла вон. Бялевіч.
4. перан.; чаго. Пра тое, што сваім бляскам, мяккасцю, гладкасцю і пад. нагадвае такія ніткі або тканіну. Ах, хіба гэта не ўсё роўна, абы толькі ты [сын] быў ля мяне, абы рука мая гладзіла паслухмяны шоўк твае галавы, а вочы мае глядзелі ў твае вочы... Сачанка. Я па лесе іду... Рыжых сосен сям’я Над маёй галавой крылле звесіла. Шоўк травы сытым статкам калгасным прымят, — Пастуху тут раздольна і весела. Панчанка.
шоўка... (а таксама шаўка...).
Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае па значэнню слову «шоўк», напрыклад: шоўкаапрацоўчы, шоўкакамбінат, шоўкаматальны.
шоўкаапрацо́ўчы, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да апрацоўкі шоўку (у 1 знач.); прызначаны для яе. Шоўкаапрацоўчая прамысловасць.
шо́ўкавы, ‑ая, ‑ае.
Тое, што і шаўковы. [Поп] пагладжваў шоўкавыя адвароты рукавоў параднай расы. Чорны. Хмарак шоўкавая грыва Рассцілаецца гулліва. Колас.
шоўкамата́льны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да шоўкаматання, прызначаны для яго. Шоўкаматальны цэх.
шоўкамата́льня, ‑і, ж.
Спецыяльнае памяшканне, майстэрня, дзе адбываецца шоўкаматанне.
шоўкамата́льшчык, ‑а, м.
Рабочы, які займаецца шоўкаматаннем.
шоўкамата́льшчыца, ‑ы, ж.
Жан. да шоўкаматальшчык.
шоўкамата́нне, ‑я, н.
Размотка шаўковых коканаў з мэтай атрымання шоўкусырцу.