Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

хім...

Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае па значэнню слову «хімічны», напрыклад: хімкамбінат, хімсыравіна, хімчыстка.

хіме́ра, ‑ы, ж.

1. У старажытнагрэчаскай міфалогіі — пачвара, якая дыхае агнём, з ільвінай галавой, казліным тулавам і хвастом дракона. // У сярэдневяковым мастацтве — скульптурны відарыс фантастычных істот, якія ўвасаблялі цёмныя сілы, заганы і з’яўляліся часткай скульптурнага аздаблення гатычных сабораў.

2. Кніжн. Неажыццявімая мара; мудрагелістая фантазія.

3. Марская рыба сямейства хімеравых, падобная на акулу, з цыліндрычным тулавам, доўгім хвастом і вялікімі плаўнікамі.

4. Спец. Арганізм, які складаецца з генетычна неаднародных тканак.

[Грэч. chimaira.]

хімеры́чнасць, ‑і, ж.

Кніжн. Уласцівасць хімерычнага; неажыццявімасць, фантастычнасць. Хімерычнасць планаў.

хімеры́чны, ‑ая, ‑ае.

Кніжн. Які з’яўляецца хімерай (у 2 знач.); неажыццявімы, фантастычны. Падобныя думкі прыходзілі і Васілю Пятровічу. Ды здаваліся яны хімерычнымі. Карпаў.

хімізава́ны, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад хімізаваць.

хімізава́цца, ‑зуецца; незак.

Зал. да хімізаваць.

хімізава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; зак. і незак., што.

Укараніць (укараняць) дасягненні хіміі і хімічных метадаў апрацоўкі рэчываў у тэхніцы, прамысловасці і сельскай гаспадарцы. Хімізаваць сельскую гаспадарку. // Падвяргаць хімізацыі. Хімізаваць глебу.

хіміза́тар, ‑а, м.

Той, хто займаецца хімізацыяй.

хіміза́тарскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да хімізатара, хімізацыі. Хімізатарскія мерапрыемствы.

хіміза́цыя, ‑і, ж.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. хімізаваць.