Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

э́пік, ‑а, м.

Аўтар эпічных твораў. Талент Коласа, эпіка і рэаліста, набывае, як бачым, новыя грані і якасці. Навуменка.

э́піка, ‑і, ДМ эпіцы, ж.

1. Сукупнасць эпічных твораў. Руская эпіка.

2. Тое, што і знае. Эпічная па свайму жанраваму характару трылогія [«На ростанях» Я. Коласа] перадае і самыя тонкія лірычныя перажыванні. Эпіка і лірыка спалучаюцца ў ёй ужо вельмі натуральна і арганічна. Гіст. бел. сав. літ.

эпіка́рд, ‑а і эпіка́рдый, ‑я, м.

Спец. Знадворны слой сценак сэрца.

[Ад грэч. épi — на, над, пры і kardia — сэрца.]

эпікарды́т, ‑у, М ‑дыце, м.

Спец. Запаленне эпікарда.

эпікры́з, ‑у, м.

Спец. Заключэнне ўрача ў гісторыі хваробы, якое тлумачыць прычыны хваробы, яе праходжанне, лячэнне і зыход.

[Ад грэч. epi — пасля і krisis — рашэнне.]

эпікурэ́ец, ‑рэйца, м.

1. Паслядоўнік эпікурэізму (у 1, 2 знач.).

2. Чалавек, які вышэй за ўсё ставіць асабістае задавальненне і асалоду.

эпікурэі́зм, ‑у, м.

1. Вучэнне, сістэма поглядаў старажытнагрэчаскага філосафа Эпікура.

2. Кніжн. Сістэма поглядаў, якая вырасла на глебе скажонага тлумачэння вучэння Эпікура як імкненне да задавальнення пачуццёвых інстынктаў і дасягнення асабістых выгод.

3. перан. Кніжн. Схільнасць да пачуццёвага задавальнення, распешчанага жыцця.

эпікурэ́йскі, ‑ая, ‑ае.

Кніжн. Які мае адносіны да эпікурэйца, эпікурэізму, эпікурэйства; уласцівы ім. Паслядоўнік эпікурэйскай філасофіі. Эпікурэйская школа.

•••

Эпікурэйская паэзія — лірыка, якая праслаўляе каханне і радасці жыцця.

эпікурэ́йства, ‑а, н.

Тое, што і эпікурэізм (у 2, 3 знач.).

эпіле́псія, ‑і, ж.

Хранічная нервовая хвароба, якая характарызуецца сутаргавымі прыступамі і стратай прытомнасці; падучая хвароба. [Блізнюк:] — Я ведаю чалавека, які лечыць эпілепсію, падучую хваробу. Дамашэвіч.

[Грэч. epilēpsía.]