Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

шмэ́ндрык, ‑а, м.

Разм. Звычайна пра падлетка, несур’ёзнага хлопца. Развялося гэтых вусатых шмэндрыкаў. □ Засталіся ў хатах старыя, малыя ды такія шмэндрыкі, як мы. Пянкрат.

шмяк, выкл. у знач. вык.

Разм. Ужываецца паводле знач. дзеясл. шмякаць — шмякнуць і шмякацца — шмякнуцца. Шмяк з дрэва.

шмя́кацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

Разм. Падаць, стукацца з глухім гукам. Чуваць было, як недзе блізка шмякаліся кулі. Новікаў. Не паспеў Ветрагон сцяміць, куды яму кінуцца, — бухнулі два стрэлы, і перад ім грузна шмякнуўся, прашыты шротам, пеўнік. Калодзежны.

шмя́каць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Разм.

1. каго-што. Упускаць, кідаць, утвараючы глухі гук.

2. Стукаць, утвараючы глухі гук.

шмя́кнуцца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; зак.

Разм. Аднакр. да шмякацца.

шмя́кнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.

Аднакр. да шмякаць.

шнапс, ‑у, м.

Разм. Гарэлка. — Вы [Шмульке] не хапілі сягоння часам добрую шклянку шнапсу? — Што вы, пан камендант! Я ніколі не п’ю гарэлкі. Лынькоў.

[Ням. Schnaps.]

шнар, ‑а, м.

Разм. Тое, што і шрам. Алесь закасаў рукаў і моцна пацёр запясці. На ім выступіў ледзь прыкметы шнар. Караткевіч.

шна́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; незак.

Разм. Шукаць навобмацак. Той [чалавек] ужо сам шнарыў рукою па комінку. Чорны. У вузкім пакойчыку на другім паверсе гаспадар падаў госцю крэсла, а сам зняў пінжак, павесіў яго ў шафу і пачаў заклапочана шнарыць у тумбачцы. Брыль. // Заходзіць, заглядваць у розныя месцы, шукаючы каго‑, што‑н. Немцы шнарылі па лесе, шукалі партызан у вёсках, а знайсці не маглі. Васілеўская. [Казуля] амаль не адыходзілася ад Алёшкі, бегала за ім па хаце, а калі часамі заставалася адна, то шнарыла па ўсіх закутках, шукала свайго апекуна. Ляўданскі.

•••

Шнарыць вачамі — пільна ўглядацца; шукаць позіркам.

шні́тка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.

Разм. Тое, што і снітка.