Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

абе́дзве,

гл. абодва.

•••

Абедзвюма рукамі ўхапіцца гл. ухапіцца.

Абедзвюма рукамі трымацца гл. трымацца.

Кульгаць на абедзве нагі гл. кульгаць.

абе́дзенны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да абеду; прызначаны для абеду. Абедзенны перапынак. Абедзенная пара. Абедзенны стол.

аб’е́дзены, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад аб’есці (у 1 знач.).

аб’е́дкі, ‑аў; адз. аб’едак, ‑дка, м.

Рэшткі яды, недаедзеная кавалкі. Аб’едкі хлеба. // перан. Тое, што астаецца пасля каго‑н. (падзелу, карыстання і пад.). Яму суджана было нарадзіцца ў сям’і з дзевяці душ — і самаму апошняму. А апошняму заўсёды застаюцца аб’едкі. Усё падзялілі браты, пазабіралі ў пасаг сёстры. Дамашэвіч.

абе́днены, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад абядніць.

абе́дня, ж.

Набажэнства ў хрысціян, якое адбываецца раніцай або днём. Глухому поп другі раз абедню не служыць. Прымаўка.

абезгало́віць, ‑лоўлю, ‑ловіш, ‑ловіць; зак., каго-што.

1. Зняць, адсячы галаву каму‑н.

2. перан. Пазбавіць што‑н. (рух, рэвалюцыю і пад.) яго правадыра, кіраўніцтва. Абезгаловіць паўстанне.

абезгало́сець, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.

Разм. Пра спевакоў — страціць голас; зрабіцца безгалосым.

абезгало́ўлены, ‑ая, ‑ае.

Дзеепрым. зал. пр. ад абезгаловіць.

абезгало́ўліванне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. абезгалоўліваць — абезгаловіць.