Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

ізатэрмі́чны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да ізатэрмы. Ізатэрмічныя лініі.

2. Які захоўвае, мае аднолькавую тэмпературу. Ізатэрмічны склад. Ізатэрмічны вагон.

ізатэры́чны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да ізатэры. Ізатэрычная лінія.

ізахіме́на, ‑ы, ж.

Лінія на карце, якая злучае месцы з аднолькавай сярэдняй тэмпературай зімы.

[Ад грэч. isos — роўны, аднолькавы і cheima — зіма.]

ізахро́ннасць, ‑і, ж.

Уласцівасць ізахроннага. Ізахроннасць ваганняў.

ізахро́нны, ‑ая, ‑ае.

Роўны па працягласці ў часе чаму‑н. іншаму; аднолькавая працягласці.

[Ад грэч. isos — роўны, аднолькавы і chronos — час.]

ізго́й, ‑я, м.

1. У Старажытнай Русі — чалавек, які страціў сувязь са сваёй сацыяльная групай, напрыклад, прыгонны селянін, які выкупіўся на волю, купец, які разарыўся.

2. перан. Чалавек, ад якога ўсе адхіліліся, які страціў сваё становішча ў грамадстве; адшчапенец. Скрозь цемру ночы і змрочнасць лясоў, па глухіх дарожках .. накіраваліся яны, два ізгоі [Талаш і Мартын Рыль], у бок сваіх вёсак. Колас.

ізго́йскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да ізгоя, належыць яму. Ізгойская слабада.

і́змы, ‑аў; адз. ізм, ‑у, м.

Іран. Пра тэорыі, філасофскія, мастацкія і інш. плыні, навуковыя назвы якіх часта гучаць штучна і заканчваюцца на «ізм». Ільяшэвіч быццам дзесьці блукае па нейкіх модных «ізмах». Машара.

ізно́ў, прысл.

Разм. Зноў, яшчэ раз. Я пайду да яе, да каханай маёй, Каб ізноў яе голас пачуць. Колас. Над цёмнымі руінамі і рэдкімі агнямі горада ізноў пераклікаюцца гудкі заводаў. Брыль.

ізра́ільскі, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да Ізраіля, належыць яму. Ізраільскія войскі.