Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

імпульса́тар, ‑а, м.

Генератар імпульсаў пастаяннага току, які служыць для стымуляцыі скарачэнняў сардэчнай або шкілетных мышц.

імпульсі́ўнасць, ‑і, ж.

Уласцівасць імпульсіўнага.

імпульсі́ўны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да імпульсу (у 1 знач.). Імпульсіўныя дзеянні дзяцей.

2. Схільны дзейнічаць пад уплывам раптоўнага імпульсу (у 1 знач.). Імпульсіўны чалавек.

і́мпульсны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да электрычных імпульсаў, звязаны з імі. Імпульсная радыёсувязь. Імпульсны генератар.

імпэ́т, ‑у, М ‑пэце, м.

1. Разгон, парывістасць, імклівасць. [Калёсы] коцяцца самі пасля вялікага разгону, і імпэт іх слабее з кожнай хвіляй. Бядуля. — Зірні на ручайкі — з якім імпэтам Яны свідруюць снег, туманах сточаны! Гілевіч. // Гарачы парыў, запал. Працоўны імпэт. □ [Таможнік і жандар] завіхаліся сярод багажу з такой рашучасцю, з такім імпэтам, што нам аж шкада стала: трэба ж нарабіць такога клопату людзям. Лынькоў.

2. Абл. Пах, дух. Калі дзьмуў вецер з поўначы, тут заўсёды пахла смалою, ішоў здаровы лясны імпэт. Чорны. Па хаце расплыўся цяжкі ўдушлівы імпэт атрутлівага самасею. Гартны.

[Ад лац. impetus — парыў, разбег, напор.]

імпэ́тны, ‑ая, ‑ае.

Хуткі, імклівы, парывісты. Імпэтны рух. □ Гэта быў дужа імпэтны скачок, Іван не ўстаяў на нагах, пісталет выпаў, і яны абое, чалавек і сабака, пакаціліся па зямлі. Быкаў. // перан. Палымяны, гарачы. Імпэтны настрой. Імпэтны працаўнік. Імпэтная маладосць.

імунагене́з, ‑у, м.

Узнікненне імунітэту ў жывёльным або раслінным арганізме.

імуналагі́чны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да імуналогіі, з’яў імунітэту. Імуналагічная рэакцыя. Імуналагічная засцярога супраць грыпу.

імунало́гія, ‑і, ж.

Навука аб неўспрымальнасці чалавека і жывёл да інфекцыйных хвароб, а таксама да хвароб, выкліканых паразітамі.

імунамарфало́гія, ‑і, ж.

Навука аб сістэме клетак, якія забяспечваюць развіццё імунітэту пры інфекцыйных хваробах.