Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

адплыццё, ‑я, н.

Адыход (судна) ад берага; выхад у плаванне. Адплыццё парахода.

адплы́ць, ‑плыву, ‑плывеш, ‑плыве; ‑плывём, ‑плывяце; зак.

Тое, што і адплысці.

адплю́шчаны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад адплюшчыць.

2. у знач. прым. Не закрыты павекам, расплюшчаны (пра вочы). [Ніна:] — Думаеш, я не заўважаю, як ты падоўгу ляжыш у ложку з адплюшчанымі вачыма і ад нечага трывожнага не можаш заснуць. Шахавец.

адплю́шчвацца, ‑аецца.

Незак. да адплюшчыцца.

адплю́шчваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да адплюшчыць.

адплю́шчыцца, ‑плюшчыцца; зак.

Адкрыцца, расплюшчыцца (пра вочы). Павекі вачэй заварушыліся, сілячыся адплюшчыцца. Якімовіч.

адплю́шчыць, ‑плюшчу, ‑плюшчыш, ‑плюшчыць; зак., што.

Адкрыць, расплюшчыць (пра вочы). Калі.. [Завішнюк] адплюшчыў вочы, убачыў, як над лесам, над самымі Мсціжамі, там, куды вяла шаша, гарыць зараза. Пташнікаў.

адплява́цца, ‑плююся, ‑плюешся, ‑плюецца; ‑плюёмся, ‑плюяцеся; зак.

1. Плюючы, ачысціць рот ад чаго‑н. [Аўдзей:] — Учора павёў.. [кабылу] да калодзежа.., а яна як вырвецца з маіх рук ды як капане заднімі нагамі, дык увесь твар мне заляпіла, ледзь адпляваўся. Кулакоўскі.

2. перан. Сплёўваючы, выказаць агіду да чаго‑н., нежаданне мець з кім‑н. справу.

адплява́ць, ‑плюю, ‑плюеш, ‑плюе; ‑плюём, ‑плюяце; зак.

Пляўком выдаліць што‑н. з рота.

адпля́скаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Перастаць пляскаць.

адпляска́ць, ‑пляшчу, ‑плешчаш, ‑плешча; зак., што.

Плешчучы, надаць чаму‑н. адпаведную форму.