дэцэнтраліза́цыя, ‑і, ж.
1. Сістэма кіравання, пры якой частка функцый цэнтральнай улады пераходзіць да мясцовых органаў самакіравання.
2. Адмена або аслабленне цэнтралізацыі.
дэшыфрава́цца, ‑руецца; незак.
Зал. да дэшыфраваць.
дэшыфрава́ць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; зак. і незак., што.
Разабраць (разбіраць) напісанае шыфрам, тайнопісам або невядомым алфавітам; расшыфраваць (расшыфроўваць).
[Ад фр. déchiffrer.]
дэшыфро́ўка, ‑і, ДМ ‑роўцы, ж.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. дэшыфраваць.
дээскала́цыя, ‑і, ж.
Звужэнне маштабаў, змяншэнне, паслабленне чаго‑н.; спыненне эскалацыі. Дээскалацыя вайны.
дэ-фа́кта, прысл.
Кніжн. Фактычна, сапраўды; проціл. дэ-юрэ. — Мы, як кажуць дыпламаты, нарэшце прызналі адзін аднаго дэ-факта. Шамякін.
[Лац. de facto.]
дэ-ю́рэ, прысл.
Кніжн. Юрыдычна, на падставе закона, фармальна; проціл. дэ-факта.
[Ад лац. de jure.]
д’я́бал, ‑бла, м.
У рэлігійных уяўленнях — злы дух, чорт, сатана. Айцец Мікалай — чалавек малады, і яго не-не ды часамі бухторыць д’ябал і прымушае заглядацца на прыгожых маладзіц. Колас. // Ужываецца як лаянкавае слова. — Ігналя, — дзе ты? — крычаў Міхалка. — А д’ябал яго ведае, дзе ён тут схаваўся. Бядуля. — Цімох, д’ябал, вушы паадрываю за такія жарты! — незласліва памахаў кулаком Мальчэўскі. Васілёнак.
д’я́бальскі, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да д’ябла. Не спадабаўся балет адной пані Вашамірскай. — Нешта бязбожніцкае, д’ябальскае, — гаварыла яна. Бядуля. // перан. Злосны, каварны. Д’ябальскі намер. □ Гаворыць Бушмар і з д’ябальскаю ўсмешкаю ідзе да .. [Вінцэнтага]. Чорны.
2. Незвычайны, дужа моцны. Д’ябальскі холад. □ [Гайдук] млява пацягнуўся да тэлефона, што стаяў тут жа, .. і доўга, з д’ябальскай цярплівасцю, выклікаў сонную тэлефаністку. Зарэцкі.
д’я́бальшчына, ‑ы, ж.
Разм. (звычайна ў клічных выразах). Пра незразумелы збег абставін, недарэчнае становішча. — Што за д’ябальшчына: замок адкрыты, а дзверы не адчыняюцца. Прокша.