Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

брыке́т, ‑а і ‑у, М ‑кеце, м.

1. ‑а. Плітка, цаглінка з якога‑н. спрасаванага матэрыялу. Тарфяныя брыкеты з’яўляюцца высакаякасным апалам. «Беларусь». А Заслонаў ужо вучыў, як рабіць вугальныя брыкеты, як пры дапамозе пяску і вады выводзіць са строю паравозы і аўтамашыны. Шчарбатаў.

2. ‑у, зб. Разм. Прасаваны торф або вугаль у выглядзе цаглінак. Надбудова тая — элеватар для фрэзернага торфу, з якога мы робім брыкет. Галавач.

[Фр. briquette.]

брыкетава́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. брыкетаваць.

брыкетава́ны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад брыкетаваць.

2. у знач. прым. Які мае форму брыкетаў. Брыкетаваны торф.

брыкетава́цца, ‑туецца; незак.

Зал. да брыкетаваць.

брыкетава́ць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; зак. і незак., што.

Рабіць з якой‑н. бясформеннай масы брыкеты. Аўтар прапануе збіраць рэшткі драўніны на лесараспрацоўках, брыкетаваць іх і выкарыстоўваць у якасці паліва. «Звязда».

брыке́тны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да брыкету (у 2 знач.). Прафесар паказаў рукой на будынак. — У гэтай палове сама станцыя, — сказаў ён, — а злева сушыльнае аддзяленне брыкетнага завода. Галавач.

брыклі́вы, ‑ая, ‑ае.

Разм. Які мае звычку, схільнасць брыкацца. Орлік сапраўды быў благім канём: куслівым і брыклівым. Сіняўскі.

бры́кнуцца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; зак.

Разм. Нечакана, раптоўна ўпасці. Брыкнуцца на роўным месцы.

бры́кнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.

Разм.

1. Аднакр. да бры́каць.

2. Тое, што і брыкнуцца.

брыкну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак.

Аднакр. да брыка́ць.

брыку́н, ‑а, м.

Разм. Пра таго, хто любіць брыкацца.