Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

ля́згаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Тое, што і ляскаць (у 1 знач.). Ціхенька лязгалі ў кішэнях патроны. Быкаў. Трывога нарастала. Лязгала жалеза. Гурскі.

лязо́, ‑а; мн. лёзы, ‑аў; н.

1. Вострая частка рэжучай ці сякучай прылады. Лязо нажа. Лязо касы. □ Вочы Змітрака блішчалі, жылістыя рукі, паабдзіраныя ламаччам, дрыжалі, дакранаючыся да ляза сякеры. Бажко.

2. Разм. Тонкая стальная пласцінка для брыцця з двума завостранымі краямі.

ляйца́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каго.

Прывязваць, чапляць лейцы да аброці пры запраганні каня.

ляйчы́на,

гл. лейцы.

ляка́ла, ‑а, н.

1. Фігурная пласцінка для чарчэння крывых ліній. Чарцёжнае лякала.

2. У тэхніцы — кантрольна-вымяральны інструмент у выглядзе металічнай пласцінкі з фігурным выразам для праверкі вырабаў крывалінейнага профіля.

ляка́льны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да лякала. Лякальныя работы.

ляка́льшчык, ‑а, м.

Слесар па апрацоўцы дэталей крывалінейнага профіля з дапамогай лякал (у 2 знач.).

ляка́льшчыца, ‑ы, ж.

Жан. да лякальшчык.

ляка́рства, ‑а, н.

Рэчыва, прэпарат для лячэння ці папярэджання хваробы. Лякарства ад прастуды. □ [Доктар:] — Паправіцеся, нічога страшнага няма. Я выпішу лякарства. Асіпенка. // перан. Тое, што памагае перажыць якое‑н. няшчасце, забыць што‑н. непрыемнае і пад. І хоць .. спагада была выказана без асаблівай ласкі, для дзядзькі Харытона яна — самае неабходнае і пажаданае лякарства. Бажко. Шырокая музыка лесу, дарог, самалётаў — ад стомы, сумненняў заўжды для мяне як лякарства. Рудкоўскі.

ляка́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

Абл. Палохацца, пужацца. — Ты толькі, дзядзька, не лякайся — то ўсё будзе добра, — супакойваў .. [Васіль] Хлора. Гартны. [Лота] лякалася званкоў тэлефона, дзвярнога званочка. Гарбук.