Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

даво́дзіцца 1, ‑воджуся, ‑водзішся, ‑водзіцца; незак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Незак. да давесціся.

2. каму. Быць кім‑н. каму‑н. (пра сваяцтва). Маёр Платон Лагода даводзіўся Івану Воранаву стрыечным братам. Васілевіч. Слава .. дакладна ведае, што Язэп Васільевіч даводзіцца яму прадзедам. Жычка.

3. Зал. да даводзіць ​1.

даво́дзіцца 2, ‑водзіцца; незак.

Зал. да даводзіць ​2.

даво́дзіць 1, ‑воджу, ‑водзіш, ‑водзіць.

Незак. да давесці ​1.

даво́дзіць 2, ‑воджу, ‑водзіш, ‑водзіць.

Незак. да давесці ​2.

даво́дка, ‑і, ДМ ‑дцы, ж.

Спец. Наданне вырабу канчатковых дакладных памераў, якасцей шляхам дадатковай апрацоўкі, падгонкі. Даведка дэталі. Даведка аконных рам.

даво́зіцца, ‑возіцца; незак.

Зал. да давозіць.

даво́зіць, ‑вожу, ‑возіш, ‑возіць.

Незак. да давезці.

даво́лі, прысл.

1. (у спалучэнні з прым. або прысл.). У значнай ступені, у вялікай меры. Собіч палажыў на стол перад Варанецкім даволі вялікі стос паперак. Скрыган. Ісці Ніне прыйшлося даволі доўга. Шчарбатаў.

2. безас. у знач. вык. Дастаткова, колькі трэба. Сіл і майстэрства ў нашых перакладчыкаў даволі. Лойка. Не імкнуўся я ніколі За багаццем хіжа гнацца. Усяго ў мяне даволі: Цэлы свет — маё багацце. Панчанка. // Досыць, хопіць; пара спыніць. Даволі гуляць у хованкі! □ Заглянула сонца ў вочкі, Дзень прыйшоў — даволі сну! Чарот.

3. безас. з інф. У складаным сказе, звычайна са злучн. «як», «і», «каб» у другой частцы, абазначае ўмову хуткага наступлення дзеяння або непазбежнага з’яўлення выніку. Даволі прайсціся раз у дзень па чыгунцы — вярсты дзве туды ды назад — вось і поўны кішэні здабытку. Лынькоў. Даволі было.. [салдату] аднаму пабыць гэты малы час тут, на ціхім полі, у ціхую ноч, як тое пекла, што адышло кудысьці наперад, зноў паўстала перад ім з усёю сваёю сілай. Чорны.

даво́льны, ‑ая, ‑ае; ‑лен, ‑а.

Тое, што і здаволены. І Костусь рады і давольны: цяпер гулянак свет раздольны. Колас. — Ты думаеш, я вельмі даволен тым, што зрабіў? — пытаўся Зарэцкі. — Не, ганарыцца няма чым. Скрыган.

даво́рванне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. даворваць — даараць.

даво́рвацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.

1. Незак. да даарацца.

2. Зал. да даворваць.

даво́рваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да даараць.