Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ПрадмоваСкарачэнніКніга ў PDF/DjVu

ідэнтыфікава́цца, ‑куецца.

Кніжн.

1. зак. і незак. Атаясаміцца (атаясамлівацца); стаць (станавіцца) раўназначным.

2. незак. Зал. да ідэнтыфікаваць.

ідэнтыфікава́ць, ‑кую, ‑куеш, ‑куе; зак. і незак., што.

Кніжн. Атаясаміць (атаясамліваць); зрабіць (рабіць) аднолькавым, раўназначным каго‑, што‑н. з кім‑, чым‑н.

[Ад лац. identificare.]

ідэнтыфіка́цыя, ‑і, ж.

Кніжн. Дзеянне паводле знач. дзеясл. ідэнтыфікаваць; атаясамліваць.

ідэнты́чнасць, ‑і, ж.

Кніжн. Аднолькавасць, раўназначнасць. Ідэнтычнасць думак.

ідэнты́чны, ‑ая, ‑ае.

Кніжн. Такі самы, аднолькавы, раўназначны. Ідэнтычныя ўмовы. Ідэнтычныя па значэннях словы. □ Народ і нацыя. Мы рэдка задумваемся над тым, што гэта катэгорыі далёка не ідэнтычныя. Бярозкін.

[Ад лац. identicus.]

ідэо́лаг, ‑а, м.

Прыхільнік, абаронца ідэалогіі якога‑н. грамадскага класа, групы, напрамку. Ідэолаг рэвалюцыйнага пралетарыяту.

ідэ́я, ‑і; Р мн. ідэй; ж.

1. Паняцце, уяўленне, якое праўдзіва або памылкова адлюстроўвае рэчаіснасць у свядомасці чалавека і вырашае яго адносіны да навакольнага свету. Свет ідэй. □ Людзі з’яўляюцца вытворцамі сваіх уяўленняў, ідэй і т. д., — але гутарка ідзе аб сапраўдных, дзеючых людзях, абумоўленых пэўным развіццём іх прадукцыйных сіл і — адпавядаючымі гэтаму развіццю — зносінамі, аж да іх самых далёкіх форм. Маркс і Энгельс.

2. Галоўны істотны прынцып светапогляду. Ідэі марксізма-ленінізма. □ — Ёсць людзі, што жывуць ідэямі агульнага дабра. За свае ідэі яны ідуць у астрогі, на высылкі; за гэтыя ідэі іх крыжавалі, давалі атруту, палілі на кастрах. Колас.

3. Думка, задума. Ажыццявіць ідэю. Падаць ідэю. □ — Мая ідэя так і засталася б ідэяй, каб не вашы даследаванні. Адных ідэй мала. Галавач. Цяпер .. [Максіма Сцяпанавіча] і Веру Антонаўну апанавала ідэя — прыбудаваць веранду. Карпаў. — А ведаеш ты што, — сказаў Лабановіч, — давай пойдзем на Панямонь? Зробім там прывал... — А гэта ідэя! — падхапіў Садовіч. Колас.

4. Асноўная, галоўная думка твора, творчасці і пад. Кампазіцыя падпарадкавана асноўнай ідэі апавядання. Ідэя верша. □ Уся яго [Купалы] творчасць прасякнута ідэяй служэння народу, сцверджаннем правоў працоўнага чалавека. Івашын.

[Ад грэч. idea — вобраз, паняцце, ўяўленне.]

іегаві́ст,

гл. іегавісты.

іегаві́стка,

гл. іегавісты.

іегаві́сты, ‑аў; адз. іегавіст, ‑а, М ‑сце, м.; іегавістка, ‑і, ДМ ‑тцы; мн. іегавісткі, ‑так; ж.

Адна з найбольш рэакцыйных рэлігійных сект, забароненая ў СССР.