Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Прадмова ∙ Скарачэнні ∙ Кніга ў PDF/DjVu
абвгдеёжзійклмнопрстуўфхцчшэюя-.
агеёжіоуыьэюя

лінгвастылі́стыка, ‑і, ДМ ‑тыцы, ж.

Раздзел мовазнаўства, што вывучае стылі мовы.

лінгві́ст, ‑а, М ‑сце, м.

Спецыяліст у галіне лінгвістыкі; мовавед.

лінгві́стка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.

Разм. Жан. да лінгвіст.

лінгві́стыка, ‑і, ДМ ‑тыцы, ж.

Навука аб мове; мовазнаўства.

[Ад лац. lingua — мова.]

лінгвісты́чны, ‑ая, ‑ае.

Які мае адносіны да лінгвістыкі. Лінгвістычныя даследаванні. Лінгвістычны аналіз.

ліне́енне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. лінеіць.

ліне́ены, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад лінеіць.

2. у знач. прым. Такі, на якім праведзены лініі для пісьма. Аркуш лінеенай паперы.

ліне́іцца, ‑неіцца; незак.

Зал. да лінеіць.

ліне́іць, ‑нею, ‑неіш, ‑неіць; незак., што.

Праводзіць на чым‑н. паралельныя лініі для пісьма па іх ці захавання правільнасці нахілу літар. Лінеіць паперу.

ліне́йка ​1, ‑і, ДМ ‑нейцы; Р мн. ‑неек; ж.

1. Прамая лінія на паперы, дошцы і пад., якая дапамагае пісаць роўнымі радкамі, рабіць патрэбны нахіл літар. Сшытак у лінейку.

2. Планка для вычэрчвання прамых ліній. // Вылічальны, вымяральны інструмент такой формы. Маштабная лінейка. □ Юрку трэба было яшчэ купіць гатавальню, чарцёжную дошку, лагарыфмічную лінейку. Карпаў.

3. Адна з дарог унутры лагера, якая падзяляе яго на прамавугольныя ўчасткі — кварталы. [Пеця:] — Накінуўшы плашч-палатку, я хадзіў па лінейцы, якую толькі што сам старанна падмёў. Шамякін.

4. Строй у адну шарэнгу. Пастроіцца ў лінейку. // Збор (вайсковы, піянерскі, школьны), на якім удзельнікі выстраены ў шарэнгі. Вячэрняя лінейка. □ Зноў горны іграюць, На збор заклікаюць, Хутчэй на лінейку ідзём. Журба.

•••

Як па лінейцы — аб чым‑н. вельмі роўным, прамым, гладкім. Адсюль дарога была роўная, як па лінейцы, і была відаць далёка-далёка. Краўчанка.

ліне́йка ​2, ‑і, ДМ ‑нейцы; Р мн. ‑неек; ж.

Уст. Доўгі мнагамесны адкрыты экіпаж з падоўжнай перагародкай, у якім сядзяць бокам да напрамку руху. Грукочучы па мёрзлай зямлі, праляцела тройка сытых коней, запрэжаных у доўгую лінейку. Шамякін. Ззаду ехала чарада карэт, фаэтонаў і проста лінеек. Самуйлёнак.