Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Скарачэнні

дастача, , ж.

Поўная матэрыяльная забяспечанасць.

  • Жыць у дастачы.

дастойны, .

  1. Які заслугоўвае што-н., варты чаго-н.

    • Д. пахвалы.
    • Д. ганьбавання.
  2. Справядлівы, заслужаны.

    • Дастойная ўзнагарода.
    • Дастойная сустрэча.
  3. Паважаны, шаноўны.

    • Д. чалавек.

|| наз. дастойнасць, .

дастукацца, ; зак.

  1. Стукаючы, дабіцца адказу.

    • Ледзь дастукаўся ў хату.
  2. Наклікаць на сябе непрыемнасці (разм.).

    • Дастукаўся, што аштрафавалі.
  3. чаго. Старанна дамагаючыся, дабіцца свайго (разм.).

    • Д. кватэры.

даступіцца, ; зак.

  1. да каго-чаго. Падысці, прыблізіцца (разм.).

    • Да бадлівай каровы не даступішся.
  2. (звычайна з адмоўем «не»), перан., да каго. Звярнуцца да каго-н. з просьбай, заявай.

    • Начальнік ганарысты, да яго не даступішся.

|| незак. даступацца, .

даступны, .

  1. Такі, да якога можна прайсці або праехаць.

    • Лагер размясціўся ў даступным месцы.
  2. Такі, які падыходзіць для ўсіх або многіх.

    • Даступныя цэны.
  3. Адкрыты для зроку.

    • Д. для назірання.
  4. Лёгкі для разумення.

    • Даступная форма выкладання думак.
  5. Уважлівы да іншых, не ганарысты.

    • Гэта быў д. чалавек.

|| наз. даступнасць, .

дасуха, і досуха), прысл.

Да поўнай сухасці.

  • Выцерці пасуду д.

дасціпны, .

  1. Які вызначаецца вострым розумам, незвычайным уменнем ярка (смешна або з’едліва) выказаць думку.

    • Д. чалавек.
    • Д. фельетон.
  2. Удалы, арыгінальны па свайму зместу, вырашэнню.

    • Д. праект.
    • Дасціпнае рашэнне.

|| наз. дасціпнасць, .

дасыпаць, ; зак.

  1. Дабавіць да поўнага.

    • Д. мяшок даверху.
  2. чаго. Дабавіць крыху чаго-н.

    • Д. солі ў страву.

|| незак. дасыпаць, .

|| наз. дасыпка, і дасыпанне, .

дасье, нескл., н.

Збор дакументаў па якому-н. пытанню, справе, асобе, а таксама папка з такімі дакументамі.

  • Завесці д. на каго-н.

дасюль, прысл. (разм.).

  1. Да гэтага месца.

    • Прачытай д.
  2. Да гэтага часу.

    • Ад яго д. няма адказу.